Maand: maart 2023

30 maart 2023.

Het weer is omgeslagen: koud (15° C) en zwaar bewolkt. Ontbijten moet binnen. We trekken vandaag 300 kilometer verder naar het westen. Als we Fugitive’s Drift uitrijden zien we nog vervet monkeys op de weg en een giraffe met kleintje in de verte. Oh ja, en impala’s maar daarvan zijn er zo veel dat ze het vermelden amper waard zijn.

Chauffeur David negeert de Waze-navigatie: hij vindt een korte route naar Dundee. ‘t Is een 30 km Lange aardeweg in slechte staat, amper beter dan een karrenspoor, eigenlijk een 4×4 track. Bovendien valt er een druilerige motregen. In een mum van tijd hangt onze Isuzu vol aangekoekt rood-zwart stof. Spannend: we durven niet stoppen uit schrik van te blijven steken in zand of modder. Maar we halen het! Onderweg welgeteld één boerderij gezien en twee tegenliggers, waaronder dan nog een veertien-wieler vrachtwagen.

In Dundee tanken we: “unleaded 95” benzine zoals ons gezegd door verhuurkantoor BLUU. De pompbediende merkt echter op dat op de brandstoftank “DIESEL” staat aangeduid. Consternatie: wat doen we. Het motorgeluid is dat van een diesel-motor, zegt de pompbediende. Auto-documenten nakijken … niets. Maar David vindt een kleine sticker op de voorruit: ‘t is inderdaad diesel. Oef.

Tussen Dundee en Ladysmith (70 km) breekt de zon door de wolken. We rijden langs glooiende groen-gele hellingen en heuvels. Lunchen doen we bij Wimpy in Ladysmith … aanvaardbaar.

Nu moeten we richting Harrismith, over de meer dan 2.000 meter hoge Van Reenen’s pas. We zijn inmiddels in de Drakensbergen, volgen de brede geasfalteerde Freeway (tol) en bekijken met verbazing het spectaculaire berglandschap. De top van de pas is de grens tussen de provincies KwaZulu-Natal en Free State. Alleen spijtig dat we niet kunnen stoppen voor foto’s omwille van het drukke en zware verkeer.

Een stralende zon begroet ons op de eindbestemming voor vandaag: Dynasty Red Mountain Ranch in de Maluti-bergen, deel van het Drakensberg-massief. De “ranch” is eigenlijk een geïsoleerd huis in de natuur, 500 meter van de weg af. De schoonmaakster komt net uit het huis en geeft ons zonder verdere plichtplegingen de sleutels. Toch bij de receptie van de dichtbij gelegen Kiala Lodge checken: eigenaar van het huis is onderweg van Jo’burg. Alles is in orde.

David, Betty en ik trekken naar Clarens (15 km verder) voor boodschappen. Clarens ziet er alvast pittoresk en leuk uit. Hier moeten we zeker terugkomen. Terug in “ons huis” bereiden we ons voor op de load shedding die begint om 20:00 uur. We zitten klaar voor ons dineetje met onze Waka Waka’s en kaars-verlichting. Maar … de stroom valt niet uit? Of zou dit huis op een generator zijn aangesloten? Wie weet?

Een ongenode gast sluit de dag af: een “African Dormouse”, ook wel “micro-eekhoorn” genoemd, loopt vanuit onze slaapkamer onder de zetel in de living. Eik een muis! Lou is verschrikt maar wil wel de muis zien. Wij willen ze vooral buiten krijgen. Deur open, zetel verschuiven, met grote handdoek alle ontsnappingsroutes anders dan de open deur blokkeren en … bij de derde poging lukt het! ‘t Was wel een mooie muis met een pluimstaartje! Lou is een beetje triestig omdat ze de muis niet goed genoeg gezien heeft.

29 maart 2023 – 6u30.

Klaar voor een ochtendlijke jogging, open ik de voordeur van Umzinyathi Farmhouse. Bijna ogenblikkelijk staat Margaret klaar om het huis op te ruimen, afwas te doen en bedden op te maken. Op dit ontiegelijk uur slapen mijn huisgenoten nog (zelfs Lou!): “Kom terug om 8 uur, Margaret”.

Lopen in een natuurpark in Zuid- Afrika: zalig! Zelfs ondanks het feit dat ik al snel verkeerd loop – ik heb wel een plannetje bij – en de “groene trail” in plaats van de “blauwe” volg. Plots hoor ik een luid geknor: 50 meter van de brede grintweg staat een wildebeest nerveus te doen. Mijn tocht voert me langs een smal pad door een dicht laag bos: de bushveld, een afwisseling van dicht struikgewas en open savanne. Drie kudu’s – of waren het nyala’s – stuiven verschrikt weg. Sterke bocht naar links nu en dan … twintig meter voor mij blokkeert een giraffe in volle breedte het pad. Ik blijf stokstijf staan, hartslag versnelt, ik kan er niet langs. Een herinnering aan een bosjesman met ingedeukt gezicht in de Kalahari duikt bij mij op. De kerel had een stamp gekregen van de achterpoot van een giraffe! Wat moet ik doen? Terugkeren? Voorzichtig schuifel ik dichterbij en kijk de giraffe in de ogen. Hij (of zij?) staart terug en wordt wat zenuwachtig. Nog wat dichter bij. De giraffe knippert als eerste met zijn bevallige wimpers en stapt dan van het pad af. Oef … ik kan verder. Ik wordt nog opgeschrikt door een grote mannetjes-nyala die plots uit de struiken voor mij uit schiet; beland bijna in een kudde impala’s en kom uiteindelijk uit op een brede grintweg. Alle gevoel voor oriëntatie is nu weg. Ik loop in de richting van de lodge, denk ik. Gebrom in de verte: een pick-up truck, drie mensen in de open laadbak (zwarten want de witte rijden nooit in een open laadbak). Wuiven en roepen “Is this the direction OK for the lodge?”. Nee, ‘t is totaal de andere richting. De “locals” lachen zich een kriek. Ik hoor ze denken: “gekke toeristen!”.

Uiteindelijk bereik ik de lodge – ik moet de gate-sleutel van gisteren afgeven – en loop dan door de open savanne terug naar Umzinyathi. Wat een tocht: 8 km, 56 minuten, 156 hoogtemeters; niet mijn snelste jogging maar wel de mooiste!

Wat doen we vandaag? Isandlwana bezoeken? Dat was het toneel van een bloedige strijd tussen Engelsen en Zoeloes. Vanop onze veranda zien we trouwens de rots van Isandlwana. Mijn huisgenoten beslissen er anders over: om te beginnen “blauwe wandeling” doen in de bushveld.

Zon, wolken, staalblauwe lucht en wandelen. We spotten – opnieuw – een giraffe (deze keer op grote afstand), kudu, nyala, zebra, blesbok … prachtig uitzichtpunt over de Buffelsrivier. Foto’s zeggen meer dan woorden. Lou stapt (meestal) flink mee, hoewel … ze ziet zo rood als een tomaat. ‘t Is waarschijnlijk 25° C: een Windhoek Lager in de lodge gaat er vlot in, maar de nog één kilometer stijgend terug naar “ons” huis is zwaar.

Rest van de dag: gaan zwemmen in het zwembad van de lodge. Betty blijft “thuis”, geniet daar van het uitzicht vanaf ons terras en krijgt bezoek van kippen, nyala’s en aapjes (vervet monkeys). David en Evelien gaan andermaal voor een avondlijke jogging, maar zijn wel in tegenstelling tot gisteren voor donker “binnen”.

Avondeten: als voorgerecht avocado’s … die steenhard blijken te zijn. Dan “boerewors” met erwtjes en worteltjes. Alleen … de boerewors, gisteren in Nquthu gekocht, stinkt vreselijk. Te verkopen tot … gisteren!!! Bij algemene stemming wordt beslist om vegetarisch te eten en de boerewors weg te kieperen.

Van de “load shedding” (geplande stroomonderbreking) hebben we nog niet te veel last gehad: we passen ons snel aan. Vanavond gaat de stroom uit om 21:00 uur = een gelegenheid om met de Wakawaka-lichtjes even buiten te wandelen; om te zien hoe de lichten van een ver dorpje plots uitvallen; om te zien hoe grote vleermuizen onder het afdak van ons terras muggen vangen; om te luisteren naar de geluiden van de bushveld. ‘t Is bewolkt, dus sterren zien we niet. Misschien morgen???

28 maart 2023.

Battlefields … slagvelden … niet dat ons dat speciaal interesseert maar daarvoor zijn we deze keer wel in dit deel van KwaZulu-Natal.

Bloedrivier. 

Na een Engels ontbijt rijden we Dundee uit, richting Bloedrivier. Langs de kant van de weg, dicht bij het centrale busstation van Dundee, wordt vuilnis gesorteerd. Dat wil zeggen: opgehaalde vuilniszakken worden uitgekieperd. Daarna gebeurt de manuele triage: flessen in grote aparte zakken, plastic apart, restvuil apart. ‘t Verschaft werk, maar of het efficiënt is?

Al snel verlaten we Dundee en de gebaande asfaltwegen met de vele putten en gaten. We rijden langs aardewegen, ook met putten en gaten! Koeien, schapen, geiten, kippen, ganzen lopen langs – en op – de voor de rest verlaten weg. ‘t Is hier nog steeds weiden en uitgestrekt “farmland” op golvende heuvels. Geen toeristen hier!

Na zo’n drie kwartier rijden bereiken we het “Bloedrivier erfenisterrein” (“heritage site”). Aan de ingang een bombastisch stenen huifkar-monument. Hier vond bijna twee honderd jaar geleden een veldslag plaats tussen Zoeloes – een leger van zo’n 10.000 krijgers – en een kleine 600 Voortrekkers die hun huifkarren in cirkelvorm hadden opgesteld. De Zoeloes hadden alleen maar assegaaien en speren en schilden van koeienhuid. De boeren-voortrekkers hadden geweren en zelfs één of misschien meerdere kanonnen. Resultaat: duizenden dode Zoeloes en geen dode Voortrekkers. Volgens de overlevering (van de overwinnaars … geschiedenis wordt meestal door overwinnaars geschreven) zou de rivier rood gekleurd geweest zijn door het bloed van de gesneuvelden, Bloedrivier dus.

Hoe dan ook, in 1939 werden hier 64 koperen huifkarren op ware grootte neer gepoot. Ze zijn opgesteld in cirkelvorm, net zoals het “laager” (kamp) van de Voortrekkers er moet hebben uitgezien. En … je kan er nu vrij naar, in en rond wandelen, wat we dan ook doen. Omfloerste zon en een koele bries = ideaal stap-weer. Behalve een terugkerende groep Afrikaners hebben we het monument van koperen huifkarren voor ons alleen, ideaal voor foto’s!

Het bezoekerscentrum is een winkeltje, annex museumpje waar een film over de slag bij Bloedrivier wordt vertoond. Een heel vriendelijke mevrouw die liefst met ons Afrikaans spreekt, doet hier alles. Een reclamebord vraagt: “Volg ons asseblief op Bakkiesblad” (Facebook). Om 12:00 uur laadt een Afrikaner een oud kanon en schiet daarmee met een luide knal een … tennisbal af. Lou apprecieert het niet en weent luid!

Ncome. 

Aan de overkant van de rivier ligt Ncome, een museum dat de “andere” kant van het verhaal vertelt – elk zijn waarheid. Maar dit museum, gebouwd na het afschaffen van de apartheid is veel groter, moderner en professioneler dan dat van Bloedrivier. We zijn hier de eerste en voorlopige enige toeristen. Mosé, een gids, begeleidt ons bezoek en legt uit hoe de Zoeloe-natie ontstond en uiteindelijk ten onder ging en hoe de cultuur van de Zoeloes in elkaar zit. Absolute must, dit museum!

We kunnen nu op twee manieren van Ncome naar Fugitives Drift, onze volgende bestemming: terug langs Dundee, of de meer avontuurlijke weg langs Nquthu. Chauffeur David kiest de tweede optie, natuurlijk!

l

Nquthu. 

Nquthu is een ongelooflijk druk en luidruchtig stadje en daardoor een kleine cultuurschok. Alles wordt hier op straat verkocht. Maar wij zoeken een lunch en “street food” zien we hier niet zitten. Er is een shopping centrum, wel even luidruchtig en druk, maar we wagen het er op. Alleen … we zijn de enige witten die hier rond lopen. We hebben veel bekijks, vooral Lou. Een meisje vraagt Evelien of ze met Lou op de foto mag. Haar vriendin heeft de smart phone al in de aanslag. Ja, maar Lou ziet dat niet zitten. Behalve als we met zijn vijven mee op de foto mogen. Maar uiteindelijk mag het ook alleen met Lou en haar mama. Uiteindelijk eten we in de Nquthu Steers & Debonairs de vreselijkste pizza’s ooit. Een eigenaardige – eigenlijk afgrijselijke – zurige smaak, zowel bij de Club Pizza (voor Betty en mij) als bij de pizza met kip en champignons van David en Evelien. Lou met haar frietjes en veggie nuggets deed nog de beste keuze, hoewel ze de nuggets ook laat liggen.

Boodschappen voor twee dagen doen in de Shoprite. Aangestaard worden, voortdurend. ‘t Voelt raar. Zouden zwarte mensen in Europa zich ook zo voelen? Dan nog biertjes kopen in de liquor store en we zijn klaar.

De rest van onze tocht verloopt rustig, wel langs “gravel roads” door piepkleine dorpjes waar waarschijnlijk zelden een toerist komt. Al rijdend nemen we hier en daar een foto. We moeten via een smalle brug de Buffelsrivier over en dan zijn we er … bijna.

Fugitives’ Drift Lodge.

‘t Is 16:00 uur als we het Fugitives’ Drift Lodge terrein binnen rijden. Hier kunnen we voor het eerst wilde dieren zien. En warempel, kleine Lou spot als eerste een impala. Inchecken en dan nog een 10 minuten rijden naar het Umzinyathi Farm House, waar we twee nachten zullen logeren. D’er is een “custodian”, een huishoudster eigenlijk, Margaret die ons lachend begroet en fluks de bagage mee uit de auto sleurt, het farmhouse in. Margaret zal voor ons afwassen, bedden opmaken en poetsen. Het huis lijkt zo weg geplukt uit de 19de eeuw: ‘t zou het huis van Paul Kruger kunnen zijn.

Om 17u30 gaan David en Evelien nog joggen – de big five zit hier niet, dus ‘t is relatief veilig maar wel om 18:00 uur donker! Gelukkig hebben ze lopers-lampen aan want om 18u30 zijn ze nog niet terug! Net als we beslissen om ongerust te worden, duiken ze op. Bezweet maar met een gelukzalige glimlach. En honderduit vertellen over hun tocht. Ze hebben zelfs een sleutel van een poort van het domein bij. Die hebben ze gekregen van een ongeruste klusjesman van Fugitives Drift die hun tig keer heeft gezegd dat ze “crazy” zijn om in het donker te lopen. Blijkbaar hadden ze die sleutel nodig om hun tour af te maken. Wel moet de sleutel morgen terug naar receptie …

‘s Avonds krijgen we nog bezoek: een Kudu wandelt doodgemoedereerd op een twintigtal meter van onze veranda. In Davis’s slaapkamer zitten twee reuzenspinnen (nou ja: een kleine met een lijf van 1 cm en een grotere …).

Met spaghetti bolognese sluiten we de drukke dag af. Morgen meer battlefields?

27 maart 2023.

Sommige dingen in Afrika zijn niet veranderd: voetgangers die plots een drukke “freeway”, snelweg oversteken; passagiers in de open laadbak van pickup trucks die je bij het voorbijrijden aanstaren; auto’s met gescheurde voorruit, veertien-wielen-reuzen-trucks en … “pot holes”, gaten in de weg, “slaggate” in het Afrikaans. Niet op de R3 van Johannesburg naar het zuiden, maar wel als we de snelweg verlaten, even voorbij Heidelberg, na amper 60 km.

We zijn dus onderweg … met een “basic” Isuzu: een soort van SUV met gigantische laadbak waar onze 4 valiezen makkelijk in verdwijnen. Verder is de auto “eenvoudig”: geen 4 x 4 (hopelijk zal dat geen probleem zijn), geen cruise control, geen car play, geen achteruitrij verklikkers, wel airco en USB-aansluiting en ruim. Na een zoals dat heet voorspoedige vlucht – het vliegtuig zat maar half vol – hebben we toch nog een extra ontbijt nodig: in Wimpy’s, langs de snelweg, toast met avocado’s. Een paar tafeltjes verder zitten twee Afrikaners, korte broek, safari-kleuren. Bij één van hen puilt een pistool opvallend zichtbaar uit zijn broeksriem.

‘t Is herfst in Zuid-Afrika. Het golvende landschap met hier en daar een tafelberg of een paar “koppies” (geïsoleerde bergen) is overwegend groen, geel, bruin en bezaaid met roze en witte bloemen. Eindeloos-lijkende kaarsrechte wegen met weinig verkeer en veel, zeer veel “slaggate”, vooral vanaf Vrede en rond Memel. Soms kondigt een verkeersbord de “slaggate” aan, meestal ook niet. Op één zo’n bord heeft iemand de letters “ANC” geschilderd. Kilometers en kilometers ver geen huis, boerderij of krot te zien. Een stokstaartje ziet ons van de kant van de weg af voorbijrijden. Net voor Newcastle passeren we een paar steenkoolmijnen.

Lunchen doen we in de Mugg & Bean, buiten op het terras. Van hier is het maar een kleine 60 km tot onze eindbestemming voor vandaag: Bellevue Manor Guest House in Dundee. Een grandioze naam voor een wat gedemodeerde B&B met een weelderige tuin, een zwembad en Craig, de eigenaar en enige bewoner. Morgenvroeg moet hij overigens naar Durban, zijn zuster – of is het zijn vriendin? – komt ons ontbijt verzorgen.

Lou is gek van zwembaden, ongeacht het weer of de temperatuur: nu is ‘t 19° C – een koude dag volgens Craig – maar ‘t water zal wel veel kouder zijn. Dat belet haar niet er in te springen en David en Evelien mee te lokken het zwembad in. Nog snel even een paar Windhoek Lager en Savanna Dry halen in de Pick ‘n Pay Liquor Store en we kunnen aperitieven.

En dan overtreden we de eerste regel van de reisadviezen: rij nooit bij donker! Maar we moeten wel nog eten en dus rijden we naar de “Shed”, op aanbeveling van Craig voor pizza’s, steak en salade. Oh ja, ook de tweede regel overtreden: alcohol-tolerantie achter het stuur in Zuid-Afrika is nul!

21 maart 2023.

Als je “alles” al hebt gezien in Zuid-Afrika – hoewel … zelfs Kaapstad, Tafelberg en wijde omgeving EN de Westkaap EN walvissen in Hermanus EN de Karoo EN het Kruger Park EN Pretoria EN KwaZulu-Natal EN de Kalahari EN Limpopo… is nog niet “alles” in Zuid-Afrika – en je wil toch een kleuter die trots “al 6 jaar” is, maar die je niet (te veel) wil bloot stellen aan malaria, Afrika laten beleven, dan is het tijd voor niet- of minder-toeristische plaatsen en een niet-conventionele reisroute. Dit wordt Zuid-Afrika “anders”, te beginnen met een rechtstreekse vlucht (voor het eerst!) Zaventem – Johannesburg. (Update 2024: sinds eind 2023 zijn er opnieuw geen rechtstreekse vluchten Brussel – Zuid-Afrika meer.)

Legende bij de kaart:

A,I: aankomst/vertrek op de O.R. Tambo Internationale luchthaven, Johannesburg.

B: Dundee, mijnstadje (steenkool) een kleine 400 km van Jo’burg: één overnachting als tussenstop op weg naar de “Battlefields” .

c: Bloedrivier heritage site:Die Slag van Bloedrivier Erfenisterrein naby Dundee is waarskynlik een van die uniekste slagvelde van Suid-Afrika. Op 16 Desember 1838 het 464 Voortrekkers met hul agterryers onder die bekwame aanvoering van Andries Pretorius, koning Dingaan se ongeveer 16 000 impies onder bevel van Ndlela kaSompisi verslaan.”

D: Twee dagen “self-catering” in het Umzinyathi Farmhouse van Fugitives Drift: waar verschillende veldslagen tussen Engelsen en Zulu’s werden uitgevochten.

E: Naar Dynasty Red Mountain Ranch, dicht bij Clarens, een klein stadje aan de rand van de “Maluti Mountains”, dicht bij Golden Gate Highlands National Park, voor een vierdaags verblijf. Hier moeten we ook weer zorgen voor onze eigen “kos”.

F: Terug naar het warmere noorden – april is begin van de herfst in Zuid-Afrika – om wat aan duurzaam ecotoerisme te doen: Ukutula Lion Lodge.

G: Tijd voor de klassieke safari-ervaring in Kololo. Hoewel “klassiek”? Wandelen en fietsen in de Afrikaanse bush?

H: Ten slotte nog een viertal dagen “glampen” in de Magoebaskloof, malaria-gebied maar wel laag risico.

Alles samen wordt het een tocht van ongeveer 2.500 km; “self-drive” met een Toyota Double Cab Canopy SUV 4WD, ongetwijfeld noodzakelijk want sommige verblijfplaatsen zijn alleen maar via grind- of zandwegen bereikbaar. Maar we zijn goed voorbereid (denken we): fototoestel & smartphones; verrekijker; driepolige elektrische stekkers; Waka Waka; power bank;  internationaal rijbewijs; zonnecrème, petten, stapschoenen, medicatie waaronder anti-malaria pillen; muggenspray, internationale reispassen, zelfs één voor de 6-jarige Lou met haar eigen “handtekening” 🤣.

Zullen we (moeten) rekening houden met de nieuwe Zuid-Afrikaanse realiteit van “Load shedding” door mis-management, corruptie en kabeldiefstallen bij Eskom, de Zuid-Afrikaanse elektriciteitsmaatschappij? We reizen in elk geval met een paar “power banks” (in handbagage!) en de ESP-app die per stad/streek de geplande stroomonderbrekingen aangeeft.

Aftellen nu tot volgende zondag en inmiddels – om de Zuid-Afrikaanse samenleving wat beter te begrijpen – wat video’s van Trevor Noah, Zuid-Afrikaanse stand-up comedían bekijken.

Suid-Afrika, hier kom ons! (Afrikaans)

Mzantsi-Afrika, silapha! (Xhosa)<

Ningizimu Afrika, sesifikile! (Zulu)