The soil in Yucatán is black and red, and rests upon a limestone bed. No rivers slice the surface in the north of the peninsula. Caves and sinkholes pucker the ground, and the rainwater forms cenotes and gathers in haltunes. What rivers there are run underground, secretive in their courses. The marshes come and go at their whim during the dry season. Brackish waters are common, giving a habitat to curious, blind fish in the depths of the cave systems, and where limestone meets the ocean, the shore turns jagged.
Uit “Gods of Jade and Shadow”
Silvia Moreno-Garcia
Vrije vertaling: De grond in Yucatán is zwart en rood en rust op een kalksteen bed. In het noorden van het schiereiland zijn er geen rivieren die het landschap doorsnijden. Grotten en zinkgaten markeren het land, en het regenwater vormt cenotes en verzamelt zich in haltunes. De rivieren die er wel zijn, lopen ondergronds, geheimzinnig. Tijdens het droge seizoen komen en gaan de moerassen wanneer ze willen. Brak water komt vaak voor en biedt een leefgebied aan eigenaardige, blinde vissen in de diepten van de grotten, en waar kalksteen de oceaan ontmoet, wordt de kust grillig.
Zo’n 66 miljoen jaar geleden viel ten noorden van Yucatán, net buiten de huidige kustlijn de asteroïde die mede het verdwijnen van de dinosaurussen zou veroorzaakt hebben. Alleen een ring van cenotes op het vasteland getuigt hiervan nog.
Onze reislust voert ons naar het land van de Maya’s1: het schiereiland Yucatán2 in het uiterste zuidoosten van Mexico3. Dat hier één van de zeven moderne wereldwonderen ligt – de Kukulcán piramide in de ruïnes van de Maya-stad Chichén Itzá – is mooi meegenomen. Een rechtstreekse Tuifly-vlucht Brussel – Cancún helpt ook. Hoewel, Cancún … een super-toeristische strand- en party-stad, gebouwd in de jaren zeventig van de twintigste eeuw, nu met tienduizenden hotelkamers!?! Iets zuidelijker begint de Maya-riviera. Omdat we ‘s avonds toekomen is Cancún voor ons goed voor één nacht hotel: op de luchthaven zelf!
Over de oorsprong van de naam Yucatán bestaan verschillende theorieën. De eenvoudigste is Yucatán = land van Yucca’s; de Maya aten inderdaad sommige yucca-planten. Een meer folkloristische verklaring komt van de conquistadores: toen de Spanjaarden oog in oog stonden met de Maya’s zouden die laatste geroepen hebben “uh yu ka t’ann” – “hoor hoe gek die spreken”.
Reisgidsen en boeken over Yucatán zijn er in overvloed en ook het internet bulkt van de reisblogs en “travel sites” met 101 tips voor “places to visit”, “must-see’s” en “to-do’s”. Geen probleem dus om een reisroute samen te stellen (of juist wel?). We plannen af en toe van de gebaande paden af te wijken, met name in het zuiden van Yucatán. Onze reisroute in een notendop: vijf verblijfplaatsen voor in totaal vijftien overnachtingen (rode “markers” op de kaart). Interessante plaatsen die we willen bezoeken zijn in het geel aangeduid; de ganse route in ‘t blauw. Inzoomen op de kaart toont de namen van onze vijf “uitvalsbasissen” en / of de bezienswaardigheden in de buurt.
Alles samen rijden we naar verwachting een kleine 2.000 km op 15 dagen, minder dan de gemiddelde Belg die voor vakantie naar Zuid-Frankrijk rijdt . “Viaje lento” – slow travel!
De reisperiode: 27 oktober 2023 – 12 november 2023. Daar valt de “Día de Muertos4” in, het twee- of driedaagse Mexicaanse feest ter ere van de doden. Uit een mix van christelijke en Mexicaanse gewoontes groeide de traditie van levenden en doden die samen feesten, bij voorkeur op het kerkhof zelf. Er wordt gegeten en gedronken. Ongetwijfeld zal er ook Yucatán Trova muziek weerklinken. Hopelijk blijft de “wraak van Montezuma” (reizigers-diarree) ons bespaard 😉 (Montezuma was een Azteek uit midden-Mexico, geen Maya).
Benieuwd!
- Niemand weet waar de naam “Maya” vandaan komt. Feit is dat “de Maya”s” zichzelf nooit zo genoemd hebben. Maya’s zijn de volkeren die sinds duizenden jaren in het zuiden van Mexico, Guatemala en Belize wonen. Er was ook niet één groot Maya-rijk maar een veelheid aan stadstaatjes, vergelijkbaar met de feodale periode in Europa. ↩︎
- Yucatán bestaat uit drie Mexicaanse “staten”: Yucatán zelf, Campeche en Quintana Roo. Het schiereiland Yucatán is dubbel zo groot als de hele Benelux. En wat wij Mexico noemen, heet officieel “Estados Unidos Mexicanos”. ↩︎
- Mexico ligt NIET in Centraal-Amerika en al zeker niet in Zuid-Amerika maar is een deel van Noord-Amerika. ↩︎
- De “día de muertos” (soms ook “el día de los muertos” genoemd) is sinds 2008 erkend als UNESCO immaterieel cultureel erfgoed. ↩︎
Blue Crane reisverhalen. 