I miss the rains down in A-Africa.
Liedje van Toto.
Een fijne, mistige motregen valt over Krokodil rivier. ’t Is ongewoon stil buiten. Behalve een onbeweeglijke krokodil aan de rand van de rivier is er geen dier te bespeuren.
Niet (te) erg: we plannen een trip naar het Samora Machel monument. Bovendien is het nog steeds aangenaam warm (25° C).
We maken een ommetje langs Komatipoort op de grens met Mozambique: een vlakke weg langs eindeloze suikerrietplantages. Af en toe halen we een lange truck met opligger in, boordevol met rietstengels. In het midden van de vlakte duiken hier en daar suikerfabrieken op; ze braken stinkende rookwolken uit.
In Komatipoort is er een toeganspoort tot Kruger park: de “Crocodile gate”. Je moet via een smalle brug de rivier over. Even over en weer naar de andere oever en foto’s nemen.: Kruger park zelf staat niet op onze agenda. Dan rijden we verder naar het zuiden.
Naarmate we onze bestemming naderen – het Samora Machel monument in Mbuzini – wordt het landschap opnieuw bergachtiger. We passeren verschillende dorpen – verzamelingen van grauwe, vierkante betonnen blokken op stoffige, rommelige perceeltjes. Tientallen en tientallen kinderen in schooluniform wandelen in groepjes langs de weg. Zo te zien moeten ze kilometers ver stappen.
Maar eerst: wie was Samora Machel? Vrijheidsstrijder en eerste president van het onafhankelijke Mozambique (1975). Op 19 oktober 1986 is zijn Tupolev-134 in Mbuzini neergestort. Van de 44 inzittenden zijn er 35 omgekomen, waaronder de president. Zijn weduwe, Graça Machel is later (1998) hertrouwd met Nelson Mandela nadat die gescheiden is van Winnie Mandela. Precies op de plaats van het vliegtuigongeluk is een monument annex museum gebouwd.
Die site ligt er nu verlaten bij, dat wil zeggen: een beetje geïsoleerd in de Lebombo bergen; geen toeristen; een bewaker (om bezoekers te registreren!), een gids (om toeristen te begeleiden en te vertellen wat ze zelf ook wel kunnen lezen in het museum!) en een kassier (om ons 15 ZAR per persoon te laten betalen). Het monument zelf bestaat uit 35 hoge ijzeren buizen, symbool voor de 35 slachtoffers van de ramp. De wind speelt door de gaten in het metaal en produceert een zoevend geluid. Bij stormwind zou het lijken op weeklaag en geween van de slachtoffers. De buizen roesten: aan hun basis zijn lange roestsporen te zien, symbool voor de tranen van of voor de slachtoffers. En, een beetje luguber: hier en daar zijn brokstukken blijven liggen en/of ingewerkt in het monument. Erger nog: van sommige wrakstukken zijn beelden gemaakt … van een koe … van Samora Machel zelf.
Het museum geeft een overzicht van het leven van Machel, van de omstandigheden van de mysterieuze crash en van de vrijheidsstrijd in gans Zuidelijk Afrika in de tweede helft van de twintigste eeuw. Interessant.
We keren terug naar Malalane via Kamhlushwa. Nog altijd langs redelijk goede asfaltwegen maar wel opletten voor al dan niet aangekondigde, hoge verkeersdrempels en potholes. Benieuwd wat het morgen wordt: we trekken naar eSwatini en hebben vermoedelijk minstens 4 dagen lang geen internet! Digital detox!
P.S. Geen noemenswaardige dieren gespot vandaag. Houdt de regen ze weg?
The Wild Frontier.
5u30 in Malalane. ’t Is al klaar. Nog even omdraaien en blijven liggen of … toch snel naar de tuin en de Krokodilrivier overschouwen? Je weet nooit, dus … doen! En zie, ik kan mijn slaapogen bijna niet geloven: een nijlpaard keert juist terug van zijn nachtelijke graaspartij, stapt het water in en glijdt zijn vertrouwde habitat in. Op een paar 100 meter van waar ik sta. Snel, foto nemen, maar op zo’n afstand schiet de telelens te kort. Betty wakker maken. Dan komt in de verte een witte neushoorn aangewandeld – “wijde renoster” in het Afrikaans – begeleid door twee witte koereigers en verschillende ossenpikkers – “rooibek renostervoëls”. De neushoorn passeert gelukkig wel binnen het bereik van de lens. Af en toe hoor je het “whoesssch-geluid” van de hippo in het water. Maar waar zijn de waterbucks van gisteren gebleven? Spoorloos verdwenen. Nu misschien toch eerst een vroeg ontbijt klaar maken?
“The Wild Frontier”: het gebied, ten zuiden van het Kruger park, boven eSwatini, begrensd door Mozambique in het oosten. In 1884 ontdekt Graham Barber goud in deze streek. In geen tijd ontstaat een nieuwe stad die de inwoners al snel Barberton noemen. Daar rijden we nu naar toe, voor het eerst op een “secundaire” weg, nog wel geasfalteerd maar met veel “potholes”, diepe gaten in het wegdek. Weinig of geen verkeer hier – wel af en toe reusachtige vrachtwagens vol geladen met rietsuikerstengels. Ook geen dorpjes op de 50 km lange weg, een sloppenwijk naast een houtzagerij niet te na gesproken. Voor de rest: natuur, frisgroen en bergen. Heel oude bergen: de geologie rond Barberton is 3 tot 4 miljard jaar oud, de oudste ter wereld. Af en toe passeren we een papaya-plantage. Papaya’s zijn hier overigens heel lekker!
Het weer zit niet echt mee. Sinds gisteravond is de hemel donker en dreigend bewolkt en doordat Barberton op 850 meter hoogte ligt, is het er 16°C als we aan het Barberton museum staan. Gratis toegang maar je moet wel een register invullen met naam, auto registratie nummer, dag en uur van aankomst, aantal personen, reden van bezoek … Afrikaanse administratie. Het museum zelf is klein, oubollig, een verzameling van zowat van alles. Hier en daar zijn er interessante dingen, zoals een Intjuba-spel: een ingewikkeld spel, specifiek voor Mozambique en eSwatini, te spelen met steentjes in vier rijen putjes. Veel informatie over de Swazi-cultuur – deze streek maakte een tijd deel uit van wat nu eSwatini is. En ongebrijpelijk: je mag geen foto’s nemen in het museum, als je dat überhaupt al zou willen want echt opwindend is dit niet.
Vanaf het museum wandelen we de “Heritage Walk” een heel goed bewegwijzerde route in het centrum van Barberton. Veruit de leukste bezienswaardigheid is “Belhaven House”, een prefab huis avant la lettre, gebouwd in 1904 door een rijke Schot. Voor de buitenmuren werden golfplaten gebruikt, voor de binnenmuren soliede ijzeren platen, alles geïmporteerd vanuit Engeland! Hier betalen we wel 30 ZAR per persoon – en we moeten weer een register invullen – maar daarvoor krijgen we een enthousiaste rondleiding door gids Mandla. Hij vertelt ons in detail over de ingenieuze manier waarop het huis is gebouwd: alles gericht op het zo veel mogelijk buiten houden van zon en warmte. De negen kamers zijn intakt, zoals meer dan honderd jaar geleden. Zelfs het meeste meubilair is nog origineel.
Het Fernea-huis is dan weer een volledig in hout opgetrokken gebouw – ook hier weer een bezoekersregister invullen – maar redelijk vervallen. Het gras er rond krioelt van de millipedes (1 cm dikke, 15 cm lange duizendpoten). Drie vrouwen en een man van één of andere overheids- onderhoudsdienst zingen luidkeels een Afrikaans lied.
Het Stopforth huis uit 1892 dan: gids Mandla is snel tot hier gelopen om uitleg te geven. Minder mooi dan Belhaven huis: de eigenaar was ook niet zo rijk als de excentrieke Schot van Belhaven house. En … oh ja … niet vergeten het grote boek met registratiegegevens in te vullen!
We vinken nog een paar bezienswaardigheden van de route af en kunnen dan weer naar “huis” – er zijn bitter weinig leuke eet- en drankgelegenheden in Barberton – voor een alweer erg verlate lunch.
De dag sluiten we af zoals we die begonnen zijn: naar onze eigen Wild Frontier kijken, d.w.z. de oevers van de Crocodile river. Een grote krokodil ligt met opengesperde muil te genieten van de laatste zonnestralen (hemel mooi uitgeklaard, 28°C). Twee olifanten dalen af naar het water, drinken … Een nijlpaard slentert langs de oever in het water. Dan valt de nacht. Het concert van kikkers en krekels begint. Ibissen slaken hun laatste kreten van de dag en verdwijnen in de nacht. Nijlpaarden brullen luid. Horen we daar een hyena lachen? Afrika …
Waterbucks.
Van Pretoria-Tshwane naar Malalane via de N4, dan later deze week naar Hlane en Mkaya in eSwatini. Vandaag grossieren we in Afrikaanse namen.
De N4 vanaf Pretoria naar het oosten is “The long and boring road” om The Beatles te parafraseren. Kaarsrechte weg in een grotendeels vlak landschap van dorre weiden en akkers. Saai, ik val bijna in slaap: na anderhalf uur rijden moeten we al stoppen voor een straffe espresso aan één van de schaarse wegrestaurants. Gelukkig verandert het landschap vanaf Belfast, na een kleine 200 km rijden. ’t Wordt bergachtig en veel groener. Even voorbij Machadodorp kan je kiezen om langs Waterval Boven te rijden (naar onder op een kaart) of langs Schoemanskloof. Dat laatste doen we en beklagen we ons niet. ’t Is een pittoreske weg met afwisselend groene valleien en verzorgde sinaasappelplantages, afgelijnd met palmbomen. Plots steekt een troep bavianen behoedzaam de weg over. Ze kennen en mijden duidelijk auto’s. Leuk!
Half twee. We zijn in Malalane. Vijf uur “onderweg” geweest, stops en tanken inbegrepen. Kruger View Chalets ligt pal aan de oever van de “Krokodilrivier” die tevens de zuidelijke grens is van het Kruger park. Met andere woorden: vanaf onze achtertuin zien we het park!
Voor de volgende dagen zijn we op “self-catering” aangewezen, dus moeten we inkopen doen. Maar eerst een late lunch in “The Deck Restaurant”, een paar honderd meter voorbij “ons chalet”. We zitten op het restaurant-terras met zicht op “crocodile river” en Kruger. En wat zien we daar beneden op een schiereilandje in het midden van het water? Een tiental rustig grazende “waterbucks”, zo herkenbaar aan hun achterwerk: een grote ronde witte ring, een schietschijf. Alsof ze net op een pas geverfde WC-bril zijn gaan zitten, dixit de Bradt guide. Waterbucks vindt je inderdaad in de omgeving van water. Een volwassen mannetje kan wel 250 kg weten. En daar: een krokodil wandelt uit de river op een – precies zo een grote – waterbuck af. De twee staren mekaar minutenlang onbeweeglijk aan, dan druipt de bok af. Wijze beslissing.
Inmiddels is onze lunch geserveerd: carpaccio van gerookte springbok. Maar daarvoor hebben we amper tijd: op een tak met uitkijk op de rivier zit een “Giant Kingfisher”, een Afrikaanse reuze ijsvogel, zo groot als een kraai, duidelijk de grootste onder de kingfishers. Snel foto: richten, inzoomen, afdrukken! Hebbes. Dan zien we één van de kleinste antilopen: een rode duiker – amper 4 kg – en dan nog wel met een zogend kleintje. Heel ver – gelukkig met verrekijker nog net te zien – staan twee olifanten aan de rand van de rivier. Wat een onverwachte sensatie is dit allemaal.
Maar de plicht roept: inkopen! Er is een groot winkelcentrum, redelijk dichtbij, met een SPAR en een Shoprite. De SPAR kan zeker de vergelijking met een West-Europese supermarkt doorstaan. Alleen zijn de verpakkingen groot: 1,5 liter fruitsap, halve kg margarine, 5 kg rijst, halve kilo mayonaise. Natuurlijk is voor ons geen enkel merk herkenbaar, dus: moeilijk zoeken naar vergelijkbare producten. En nog eigenaardig: Afrikaanse kippen leggen blijkbaar geen kleine eieren want er zijn alleen maar large, extra-large en jumbo eieren verkrijgbaar, liefst in verpakking van 60!
Maar al bij al komen we er wel uit: vanavond eten we rijst met groenten en kip … overgoten met een Robertson Merlot. De waterbucks hebben zich voor de nacht neergelegd aan de rand van de Krokodilrivier, net tegenover ons “huisje”. Het geluid van kikkers, krekels en cicaden is hier oorverdovend.
Pretoria.
Is Pretoria de hoofdstad van Zuid-Afrika? Ja … en nee! In Pretoria zetelt de regering en de centrale administratie. Pretoria is dus de bestuurlijke hoofdstad van Zuid-Afrika. Maar het parlement zetelt in Kaapstad en Kaapstad is dus de wetgevende hoofdstad. Ten slotte zetelt het hoog gerechtshof samen met de gerechtelijke administratie in Bloemfontein, die dus de rechterlijke hoofdstad is. Pretoria zelf is een deel van “The City of Tshwane”. Ingewikkeld, niet? Misschien wordt Pretoria zelf ooit nog wel eens geafrikaniseerd tot gewoon Tshwane.
Overigens heeft ook eSwatini twee hoofdsteden – Lobamba en Mbabane – maar daarover later meer.
Deze morgen schreeuwen de ibissen mij vroeg wakker. Tijd voor een jogging rond de 18 holes golfbaan: schitterend decor van meertjes, bomen en golf courts. Uitgebreid ontbijt en dan … op naar “Kruger house” in het centrum van Pretoria.
Het verkeer valt best mee: heel vaak éénrichtingstraten met meerdere rijvakken. Alleen voortdurend en vervelend getoeter van openbaar vervoer mini-busjes die potentiële klanten op die manier waarschuwen dat ze er aan komen. De Garmin-GPS van Britz mogen we definitief opbergen: niet goed. Gelukkig werkt de OsmAnd-app op iPhone zonder je blauw te betalen aan roaming-kosten.
Aan “Kruger house” is er parking langs de weg maar … slechts 60 minuten. En we zijn eigenlijk iets te ver gereden. We stoppen een 200-tal meter te ver, dan een U-turn, terug rijden en voor Kruger house naar links: daar staat een parking aangeduid. Maar als we die willen inrijden komt een keurig in uniform gestoken man vanachter de hoek aangehold. Iemand van de security van Kruger house. “No parking here. I watched you all the time. You can park in front of the museum”, zegt hij. OK, maar dan moeten we een blokje omrijden: de straten in Pretoria zijn in dambord-structuur. Doen we en … bijna rijdt een “bakkie” (pickup-truck) frontaal op ons in. De chauffeur moet niet gezien hebben dat dit een éénrichtingstraat is of … het kan hem geen bal schelen.
Maar we parkeren dus mooi langs de kant van de weg precies aan Kruger house en het bord “Parking max. §0 min.”. Geen probleem volgens “onze man”: hij zal wel op onze auto letten en alles regelen. Hij begeleidt ons zelfs tot aan de receptie van Kruger house. Daar schakelt de vrolijke bediende onmiddellijk over op Afrikaans als hij hoort dat we van België komen. En ’t lukt om te communiceren: hij traag in het Afrikaans, wij traag in het Nederlands. “Baie goed so’n besoek aan ‘Oom Paul’ se woning“.
Dit was de woning van Paul Kruger, leider van de “Boere” tijdens en tussen de verschillende oorlogen met de Engelsen, tevens president van de ZAR, de Zuid-Afrikaanse republiek. Die ZAR was de staat ten noorden van de Vaal-rivier – Transvaal – die de boeren, afstammelingen van de voortrekkers voor zichzelf opeisten.
Het bezoek is de moeite waard: je wandelt door alle kamers, beginnend met de keuken waar de ajuinen en patatten nog klaar liggen voor de dagelijkse maaltijd. En alle kamers zijn nog grotendeels zoals bijna honderdvijftig jaar geleden, compleet met muffe geur en grote vochtplekken op de muren. Er staat achteraan op het terrein een oud treinstel (Kruger se spoorwegwa), nog gebouwd in Nederland. Binnenin: allerlei (reis-)spullen die door Kruger werden gebruikt voor sommige van zijn verplaatsingen.
Hier en daar is ook ruimte – in die ZARsaal – voor een paar kritische evaluaties van Kruger en zelfs – in die Bannelingsaal – voor Mandela. Al wat beter dan gisteren in het Voortrekker monument.
Nu willen we te voet naar Church Square, zo’n 650 meter verder. Maar de auto dan? Geen nood: onze geuniformeerde parkeerman schiet te hulp. Hij wijst ons de weg – altijd rechtdoor – raadt aan om camera en telefoon goed te verstoppen, altijd langs de schaduwkant van de weg te stappen. En de auto? Geen zorgen: die mag blijven staan.
In Pretoria kan je wandelen. Brede voetpaden, dat wel maar echt leuk is het niet. Te veel lawaai van de toeterende mini-busjes, ’t wordt ook te heet (30° C en stijgend), te veel drukte op de voetpaden. Church Square is rustiger want auto-luw. In het midden een standbeeld van Kruger, langs de zijkanten bombastische gebouwen in neo-classicistische of andere stijl, zelfs een paar Vlaams aandoende oude huizen. Terug naar onze auto en een fooi (20 ZAR) voor onze “parkeerwachter”. Met die bijverdienste lijkt hij heel blij.
We rijden naar de Union Buildings, de zetel van de regering, langs Church Square. Maar net voor Church Square staat iemand in het midden van de straat druk naar ons te zwaaien. Weg afgesloten? Hij gebaart dat we naar de kant van de weg moeten om … te parkeren! Maar we willen helemaal niet parkeren! Als ik “we are driving through town” zeg, snapt hij het. Geen kans om nog iets aan ons te verdienen. Hetzelfde spelletje herhaalt zich nog een paar keer aan verkeerslichten. Een van die kerels steekt zijn kop door ons geopende raampje, toont een 100 rand biljet en vraagt of we er zo geen te veel hebben. Hij heeft honger en moet eten kopen. Maar hij heeft toch zelf al 100 rand? Verder rijden dan maar.
De regeringswijk met de Union Buildings is chique, statig, stijlvol, indrukwekkend: geen bedelaars, verkopers, sjacheraars toegelaten. Veel toeristen; in Kruger house waren we een tijdlang de enige bezoekers. Er is een reusachtig standbeeld van Mandela, lachend met armen verwelkomend gespreid. Aan de voet van het standbeeld kamperen al maandenlang Khoisan, de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Afrika die vreedzaam hun eigen land terug eisen. Niet alleen de “witten” maar ook de “zwarten” – Zoeloes, Xhosa, Tsonga, Venda … – hebben dit land al dan niet gewapenderwijs ingenomen.
We zijn uitgedroogd! Vergeten water mee te nemen. We moeten dringend drinken! Van Union buildings – waar je overigens als toerist niet binnen raakt – is het nog zo’n 7 km tot de ”Pretoria Botaniese tuin”, onze volgende bestemming. Aan de ingang betalen we als senior citizens maar 30 rand (2 €) inkom, volgens de vrolijke bediende aan de balie, speciaal en uitzonderlijk voor de “beautiful lady” (Betty). Als de gesmeerde bliksem naar Milkplum Café in de botanische tuin om allereerst het nodige vocht binnen te gieten; dan rustig buiten in de schaduw te lunchen.
We volgen het “Dassiepad”, een kronkelende op en neer gaande wandelweg die ons langs een watervalletje leidt en verder doorheen bos met allerlei exotische bomen en struiken. De zon brandt. Betty heeft gisteren haar teen zwaar gestoten tegen een stoel in onze hotelkamer. Dus doen we het langzaam aan en … breken we de wandeling na een tijdje af. Guinea fowl – Zuid-Afrikaanse parelhoenders – pikken hun kostje bij elkaar. En daar zit zowaar een groepje dassies; de leider overschouwt van op een boomstomp zijn groep, agressief kijkend of is het geeuwend?
Nog een laatste Savanna light (cider) en we kunnen terug naar ons hotel.
’s Avonds, na een heerlijke vitello al limone, keuvelen we nog na met de dienster over Afrika, Pretoria, het weer, Zimbabwe … zij is Zimbabwaanse …
Morgen naar “The Wild Frontier”.
Springboks en Voortrekkers.
26-27 oktober 2019.
Nachtvlucht British Airways van Londen Heathrow naar Johannesburg. Als je niet kan slapen brengt de “online flightpath display” je al enigszins in exotisch-Afrikaanse stemming: op het scherm defileren langzaam, onbekende namen als Bouira, El Oued, Erg d’Admer, Modjigo, Tshikapa, Luanginga … Allemaal dorpjes/stadjes met vliegbakens waar we overvliegen?
We “cruisen” vlot door de luchthaven van Johannesburg maar het ophalen van de huurauto – gehuurd via Drive South Africa, via Thrifty, uiteindelijk bij Britz – brengt ons helemaal in de Afrikaanse realiteit van bureaucratie, papier, paperassen en handtekeningen. We spenderen ruim een uur in de lokalen van Britz. Wel krijgen we thee met een koekje en een gedegen uitleg over “onze” Nissan X-Trail. En vriendelijk zijn ze ook nog.
Op naar Pretoria. Je kan immers van geen enkele Europese luchthaven rechtstreeks naar eSwatini vliegen, dus rijden we via Pretoria en Malalane naar eSwatini … waarvoor we onze tijd nemen! Alles is hier anders: ‘t is zomer, we rijden links, de zon draait in tegenwijzerzin.
Springboks.
Het landschap tussen Johannesburg en Pretoria is lelijk, verstedelijkt, wel geen townships of sloppenwijken langs de weg. Aan de robots – zo noemen ze verkeerslichten hier – worden kranten verkocht, of wordt er gebedeld (meestal, maar niet uitsluitend, door zwarten, soms ook door witten) of worden enthousiast olijfgroene T-shirts van de Springboks verkocht, het nationale rugby-team van Zuid-Afrika. Dat speelt precies vandaag, zondag, voor een finaleplaats in de wereldbeker rugby tegen Wales. We belanden in een kleine file aan de Christian Revival Church.
Ons hotel voor twee nachten ligt in een “gated community”, streng beveiligd. ’t Is ook een golfterrein: Silver Lakes Golf Estate Binnenin de afsluiting ziet het er uit als een villawijk in Vlaanderen: een allegaartje van de meest extravagante en niet bij elkaar passende stijlen. Alleen is het hier met tropische begroeiing in de voortuintjes. Senioren met golfkarretjes wandelen rustig in hun veilige omgeving naar hun hobby.
Lunch in The Lakes Boutique hotel. TV staat aan want de Springboks spelen de kwartfinale en … winnen met 16-19 tegen Wales! High-five met de dienster! Volgende zondag de finale tegen Engeland. Duimen voor de Boks (=insider naam voor de Springboks). Tussen haakjes: van de 31 voor het werekdbeker-tornooi geselecteerde Springboks zijn er 3 zwarten …
Voortrekkers.
’s Namiddags rijden we naar het Voortrekker Monument, ten zuiden van Pretoria. Of althans dat proberen we met een overjaarse GPS van Britz die om de haverklap sateliet-contact verliest. Bovendien missen we nog een afrit van de snelweg … De Osmand-app (off-line) op iPhone dan maar proberen en … daarmee lukt het. Flink buiten de stad doemt een opvallende kubus-vormige constructie op in het heuvelachtige landschap. Spuuglelijk is het eerste woord wat me te binnen schiet. Maar we zijn hier nu. Inkom kost ons samen 180 rand, zo’n 11 € en we vergaten dan nog te zeggen dat we twee “pensioners” zijn.
Het art-deco monument is toch indrukwekkend. Het memoriseert en verheerlijkt de trek van de “boere” van de zuidelijke kaapprovincie naar Transvaal en Kwazulu-Natal in het noorden, midden 19de eeuw. Meer bepaald wordt de “slag bij Bloedrivier” op 16 december 1838 hier herdacht. Een kleine 500 voortrekkers slaagden er toen in zo’n 3.000 Zoeloes te doden. Het bloed kleurde het water van de rivier rood.
Binnenin schijnt diffuus licht door glasramen van Belgische makelij. In de koepel van het gebouw zit een kleine opening zodat op 16 december het zonlicht, symbool van Gods goedkeuring voor de slachtpartij, op een centraal geplaatste cenotaaf (=lege sarcofaag) valt. De betonnen cenotaaf is bedekt met gepolierde graniet uit de Vrijstaat en draagt het opschrift: “ons vir jou Suid-Afrika”. Rond om rond in het monument wordt de hele geschiedenis van de voortrekkers verteld in de langste marmeren fries ter wereld. Een betonnen cirkel van gestileerde huifkarren ommuren tuin en momument. Indrukwekkend.
De tentoonstelling binnenin doet wat oubollig aan en geeft natuurlijk maar één beeld van een deel van de geschiedenis van Zuid-Afrika, geschreven door de overwinnaars van de dag. Hoe zou de zwarte parkeerwachter zich voelen bij zo’n monument?
Hoe dan ook, van boven op het gebouw heb je een groots uitzicht op Pretoria. Duidelijke bordjes leggen uit wat je ziet. En als bonus hebben we vandaag een “yellow mongoose” (Nederlands: vosmangoest) gespot in het natuurgebied rond het Voortrekkersmonument.
Terug dan met de auto dwars door Pretoria. We zijn een beetje ontgoocheld: de jacaranda-bomen zijn reeds half uitgebloeid. Eens weer buiten de stad, rijden we nu wel langs een township. Hier is de specialiteit: “welders”, lassers, metaalbewerkers … alles wat met ijzer en metaal te maken heeft. Uitgestrekte terreinen met autodeuren, autovelgen, autokarkassen, smeedijzeren hekken en poorten zoomen de weg af. Ook ’s zondags wordt hier gewerkt, in het stof en het vuil.
Vijf kilometer verder wacht onze “gated community”, waar we aan de rand van een meertje en het oefen-golfterrein een Sauvignon Blanc drinken. Buiten op het druk bezette terras van restaurant “41”. Een uitgelaten, zomerse sfeer met een overwegend wit publiek van alle leeftijden … overwegend wit maar niet uitsluitend …
Genieten van de zwoele zomersfeer, pasta en nog een karafje Pinotage. De ober heeft het nog even over de Springboks: hopelijk worden ze zondag wereldkampioen maar helemaal gerust is hij er niet op. We duimen voor de Boks.
Twee ibissen maken nog even kabaal vooraleer ze hun slaapplaats opzoeken. Dat laatste gaan wij nu ook doen.
Blue Crane reisverhalen. 