Luipaard in Mapungubwe!

Vandaag al vroeg uit de veren: met Evelien afgesproken om te gaan joggen, vóór de grote warmte = om half acht vertrekken. Zo’n drie kilometer van de lodge passeerden we gisteren een spoorweg. Drie kilometer heen en drie terug lijkt ons perfect. We joggen langs verlaten zandwegen, zien “guinea fowls” (een soort patrijzen), grond eekhoorntjes, millipedes, kleurrijke sprinkhanen, grijze springbok (nog in het domein zelf).

Al na een kwartier breekt de zon voorgoed door de wolken. Onmiddellijk is het bakkend heet. We passeren een kippenkwekerij – verder geen huizen – en lopen zoals afgesproken tot aan de spoorweg aan mijn (trage) tempo. Moeilijk lopen want heuvelend terrein. De terugweg is door de hitte nog een stuk zwaarder. We doen een uur over de 6 km. Het ontbijt, fruitsap, een “bo-ken” met kaas of choco en een yoghurtje smaakt dubbel! Zeker vanop het terras van de lodge, in de schaduw, met zicht op een rood-rotsachtig gebergte met savanne er voor.

Maar niet getreuzeld. Pakken en … op naar de volgende bestemming: Mapungubwe National Park op de grens met zowel Zimbabwe als Botswana. Een kleine 300 km, grotendeels langs uitstekende asfaltwegen. Stijn opnieuw aan het stuur. We rijden door Polokwane. Aan elk kruispunt lijkt iedereen wel wat te willen verkopen, net zoals in Johannesburg: voetballen, electrische connectors, assegaaien, pluimen, zeteltjes voor kinderen, kranten … Dan onze twee benzinetanks, totale capaciteit 150 liter, volgooien.

Naarmate we verder noordwaarts trekken worden de tegenliggers schaarser en schaarser, net zoals de huisjes … en de mensen … De steenbokskeerkring nu passeren. De zon verdwijnt achter de wolken maar het blijft broeierig heet. En uiteindelijk rijden we kilometers en kilometers lang bijna alleen op de weg.

Grote baobab-boom.

Dicht bij onze eindbestemming beginnen de eerste reuze baobabs op te duiken in het landschap: werkelijk gigantisch brede bomen met een stamomtrek van enkele meters en kleine, wortelachtige takken. We rijden tussen de “game reserves” door. De afsluiting ligt op vele plaatsen gewoon op de grond: het wild kan zomaar de weg over. Evelien spot een olifant in de verte. Prachtig, rotsachtig landschap nu, met – tussen de bergen – zogenaamde “woodland savanne”.

Ruim na de middag bereiken we Mapungubwe National Park. Uistappen en inchecken onder een loden hitte. Onze huisjes liggen zo’n 10 km van de hoofdingang maar de rit er naar toe is pittoresk. Tussen de bergen, over de hellingen en zo net tegen het dal van de Limpopo bewijst onze auto met extra hoge “clearance” (= staat hoog op zijn poten) zijn nut. We spotten wildebeest, impala, bavianen, oryx, Afrikaanse eland en de “African grey hornbill“, neushoornvogel (met dank aan de field guide van David).

Ons verblijf ligt fantastisch: kamp Leokwe midden in het park. Huisjes verscholen tussen de rotsen, rieten dak, schaduwrijke veranda uitkijkend op de savanne. Een huisje voor vier en een huisje voor twee hebben we geboekt. Maar elk ligt aan een ander uiteinde van het kamp, dus beide huisjes zo’n 300 meter uit mekaar. Geen nood: we lunchen allen samen op het terras van het grootste huisje. Geen afsluiting ook rond het kamp: de wilde dieren kunnen zomaar overal in en door lopen.

Rondavel deels achter groot rotsblok.

’t Is al laat: alsof de tijd hier lijkt te versnellen.

Dus nog gauw een “avond rondritje in het Nationaal Park”. Evelien heeft zich al geruime tijd van haar sterkste “wild-spot-kant” laten zien. Maar nu schiet ze wel de hoofdvogel af: plots ziet ze een luipaard uit een boom springen en bedaard op een paar tientallen meter afstand de weg volgen. Af en toe plast het beest: territorium afbakening. Twee klipspringertjes op de top van een rots slaken alarmkreten. De luipaard kijkt amper op en wandelt trots en zelfbewust rustig verder. We kunnen hem (of haar) goed en geruime tijd observeren. Wat een prachtig beest. Kippenvel-ervaring! Na 10 jaar en zeven reizen naar Afrika, eindelijk een luipaard in het wild gezien. Uitzonderlijk want zo een dier jaagt vooral ’s nachts en is zeer … discreet. Ons adrenaline-peil is met een schok gestegen. We zien nog giraffen en zebra’s en impala’s maar niets evenaart het magische moment van de luipaard ontmoeting. Veel sporen van olifanten ook: omgeduwde bomen (een daarvan verspert de weg en we moeten rechtsomkeer maken), gigantische mestballen en half ontschorste baobab’s.De grote dikhuiden krijgen we echter niet te zien.

Luipaard in de savanne.

Kleurrijke zonsondergang vanop een uitkijkpunt boven de vlakte van de zo goed als droog staande Limpopo. Hier vloeit de Shashe rivier in de Limpopo. Aan de ene kant Zimbabwe, aan de andere kant Botswana en wij staan nog in Zuid-Afrika. Je zou zo van de ene naar de andere kant kunnen wandelen, zonder grensformaliteiten.Terug in Leokwe kamp wacht ons een nieuwe verrassing: twee olifanten zijn het kamp binnen gedrongen. Bedaard rukken ze takken af en proppen die in hun muil. De ene olifant staat op 30 meter van de buitendouche van David. De nacht valt en de klassieke nocturne-geluiden zijn te horen. Gelach van hyena’s, takkengekraak waar de olifanten nog aan hun avondmaal zitten, allerlei ongespecifieerd gefluit, gepiep, gesis, gefladder en gebrul.

Zonsondergang met silhouet van boom.

Prachtige dag gehad, hoewel iedereen hondsmoe en verhit is. Toch nog wat tijd nemen om de sterrenhemel te bewonderen, de vuurvliegjes in de vallei, en de vele insecten en nachtvlinders die op het licht van onze Waka-waka’s afkomen. ’t Wordt de volgende dagen moelijk om nog beter te doen.

Van “Italië”, Jo’burg naar wildernis in Mokopane.

Wat vooraf ging: tientallen emails, een paar telefoontjes en gisteren, 7 november 2014: vertrek naar Zaventem – probleemloos, kleine file niet te na gesproken – vlucht naar Frankfurt – probleemloos – vlucht naar Johannesburg – probleemloos en comfortabel. Opgehaald aan de Oliver Tambo luchthaven in Johannesburg door ene Silas uit Soweto – probleemloos – en auto in ontvangst nemen bij Heather van de Bustrackers … een “beest” van een 4 x 4: Toyota Hilux Double Cab. Stijn aan het stuur en na een koffie en veel uitleg over de auto,  starten we … voor een paar honderd meter: naar de dichtstbijzijnde Spar: inkopen voor 4 dagen. Het is middag, 8 november en de zon staat loodrecht boven onze hoofden: in de schaduw aangenaam warm! De Jacaranda’s staan in bloei. Lente in Jo’burg!

Witte Toyota Hilux.

Montecasino.

Rechtover de Spar ligt Montecasino: het lijkt een Italiaans stadje maar dan nagebouwd in Johannesburg. Kompleet met piazza’s, fonteinen, campanilles en typisch Italiaanse huizen met rode pannendaken. Na onze inkopen lunchen we in “Doppio zero – 00”, Italiaans restaurant waar we voor nog geen 25 € een heerlijk lichte en gezonde lunch voor vijven eten! “Waarom bouw je nu een Italiaans dorp in Johannesburg?” vraag ik aan de dienster. “Because everybody is welcome in South-Africa” zegt ze met een ontwapenende glimlach. Ze bloost, denk ik … hoewel dat bij zwarten niet te zien is.

Italiaans aandoende klokkentoren.

Mokopane.

Op dan naar onze eerste bestemming: Amatava lodge in Mokopane, zo’n kleine 300 km naar het noorden. Vlotte rit vanuit de rijke voorsteden van Johannesburg, security hekken overal, reclame voor 24/7 beveiliging. Dan langs industrieparken met zowat alle gereputeerde internationale bedrijven. Ten slotte een landschap dat steeds Afrikaanser wordt: savanne-achtig met verspreide parasol-bomen. Stijn nog steeds aan het stuur, Af en toe een beetje zwalpend nu. “Er staat veel wind”, zegt hij. Maar de bladeren van de eucalyptusbomen langs de weg bewegen amper. Wordt hij moe?

Rond 5 uur verlaten we een eindje voor Mokopane de grote vierbaansweg naar het noorden. Doorheen Mokopane en dan, zo’n 5 km verder wordt de weg een grintbaantje. En nog 3 km verder staan we aan de poort van Amatava lodge. Geen mens te bespeuren. Maar we hebben de code van de toegangspoort en rijden het domein binnen. Er lopen allerlei antilopen vrij rond: sabelantilopen, Roan antilope, springbokjes, gouden wildebeest …. Maar geen mens te bespeuren. Een lichte ongerustheid groeit. Bellen naar de paar telefoonnummers die we hebben, maar … geen antwoord. Tot een typische Afrikaner boer aan komt gereden. Goed in het spek, fors, rode neus, joviaal … dat wel. Hij leidt ons rond in ons verbijf voor een nacht.

Afrikaans landschap met berg in de zon op achtergrond.

We hebben het domein voor ons alleen. En 2 van de in totaal 6 huisjes. In het midden van een komplete wildernis, verlaten, geen huizen auto’s of andere menselijke activiteit te horen of te zien. En “basic” comfort. Gelukkig kunnen we buiten “braaien” (=B-B-Q, een  specialiteit van Stijn) met entrecote en boerewors en heerlijk gegrilde groenten (een specialiteit van Evelien en Betty), na een intermezzo met heel veel rook. Dat alles bij de plots ingevallen duisternis met opkomende maan die de wolken boven de bergen sprookjesachtig verlicht. Tientallen en tientallen insecten. Bidsprinkhaan die in ons bord belandt. Duizenden nachtgeluiden en … kakkerlakken in de keukenkasten! Maar dit is Afrika: “who cares?”.

Ik loop nog in het donker tegen een ferme tak van een boom aan. Hilariteit alom. Maar de bast is er af … niet van de boom, maar van mijn kop. Na David die omwille van zijn 5 weken geleden gebroken arm met een “brace” rond loopt, nu een tweede “gewonde” in ons gezelschap.

Mokopane, 8 november 2014.

The Roadbook … Reisbrochure-stijl

De vermoedelijk laatste blogpost voor het vertrek op 7 november: het volledige (?) reisprogramma, in formaat “reclame – reisbrochure”.

Avontuur, cultuur en natuur: 23-daagse reis naar het hart van zuidelijk Afrika.

Dag 1 (7/11): Vertrek op Zaventem om 19u05 met Lufthansa via Frankfurt naar Johannesburg (als de politie op Zaventem geen stiptheidsacties voert en de bagage-afhandelaars niet staken omwille van Ebola en de Lufthansa-piloten niet staken omwille van pensioenproblemen).

Dag 2 (8/11): Aankomst Johannesburg om 9u40. “Meet and greet” op de luchthaven met Bushtrackers – autoverhuur. Overbrenging naar hoofdkantoor Bushtrackers en overhandiging van sleutels van 4 x 4 auto. Vertrek naar Amatava lodge (self-catering: niet vergeten proviand in te slaan voor 4 dagen). Amatava ligt in de Limpopo-provincie, dicht bij Mokopane (vroeger: Potgietersrus): kweekcentrum voor sabelantiloop, Roan antiloop en vos-wildebeest (golden wildebeest).

Dag 3 (9/11): Vertrek naar Mapungubwe National Park (self-catering) aan de grens met Zimbabwe, een UNESCO World Heritage Site. Halfweg tussen Polokwane en Makado steken we de steenbokskeerkring over en zijn we officieel “in de tropen”.

Dag 4 (10/11): Bezoek aan de “Lost City” op Mapungubwe Hill. En verder: het Mapungubwe Interpretation Centre (architectuur-prijs 2009) met gouden neushoorn-beeldje en het nationaal park met zijn zandsteen rotsformaties, baobabs en mopane bomen en … “the big five” (leeuw, luipaard, olifant, neushoorn, buffel).

Dag 5 (11/11): Tijd voor avontuur nu: op naar Zimbabwe. Vrije keuze voor de kortste weg langs de Beitbridge grensovergang of de langere weg via Botswana. Zie de blue-crane blogpost van 29 september 2014. Bestemming Big Cave Camp in de Matobo heuvels ten zuiden van Bulawayo.

Dag 6 en 7 (12-13/11): Bezoek aan de 2de UNESCO World Heritage Site van deze reis: de Matobo heuvels met als bezienswaardigheden: World’s View, het nationaal park, de vele rotstekeningen, het graf van Cecil Rhodes, het Mzilikazi-gedenkteken, de merkwaardige gigantische rotsblokken en … de lokale flora en fauna. Verblijf met vol pension in Big Cave Camp in het midden van het nationaal park.

Dag 8 (14/11): Vandaag doorreizen naar het noorden, Camp Hwange voor de echte en unieke bush-ervaring in het oude jachtgebied van de Ndebele-koningen.

Dag 9 en 10 (15-16/11): Verblijf in Camp Hwange. Ochtendsafari’s en -wandelingen, brunch bij het “waterhole”, avondsafari’s met “sundowner”, sterrenkijken rond het kampvuur en luisteren naar de geluiden van de “bush”.

Dag 11(17/11): Vertrek naar de Victoria watervallen, de 3de UNESCO World Heritage Site en ėėn van de 7 natuur wereldwonderen, aan de noordelijke grens van Zimbabwe met Zambia. Sta aan het standbeeld van Livingstone en volg het pad langs de 1,7 km lange en 100 m hoge muur van water. Verblijf (self-catering) in Lokuthula lodge.

Dag 12 (18/11): Tweede dag in Vic Falls. Bezoek aan het pittoreske Zambezi National Park: puilt uit van het wild. Pittoreske pick-nick en braaiplaatsen langs de Zambezi maar pas op voor krokodillen!

Dag 13 (19/11): Terugrit naar het zuiden voor een 2-daags verblijf in Sondela Guest House (hotel-formule) in Bulawayo, 2de grootste stad van Zimbabwe. Bezoek aan de stad.

Dag 14 (20/11): Tijd voor UNESCO World Heritage Site nummer 4: de Khami-ruïnes, 22 km ten westen van Bulawayo … een voorsmaakje en concurrent van Great Zimbabwe.

Dag 15 (21/11): Naar Masvingo, Lodge at the ancient city (ook hotelformule) met prachtig uitzicht over de Msasa-vallei in de onmiddellijke buurt van de ruïnes van Great Zimbabwe (zie blue-crane blogpost van 29 augustus 2014).

Dag 16 (22/11): Bezoek aan de 5de en laatste UNESCO World Heritage Site van deze reis: Great Zimbabwe. Verbazingwekkende architectuur in steen door oude Afrikaanse culturen.

Dag 17 (23/11): Naar Chilo Gorge Safari Lodge in het zuidoosten van Zimbabwe in het midden van Gonarezhou National Park voor een nieuwe ultieme safari-ervaring.

Dag 18 en 19 (24-25/11): Verblijf in het Gonarezhou park met mogelijkheid tot, onder andere, bezoek aan een lokaal Shangaan-dorp, wandelingen naar de Chilojo rotsen en/of de Chivilia watervallen of Mahenye eiland.

Dag 20 (26/11): Vandaag verlaten we Zimbabwe (langs de beruchte Beitbridge grenspost) maar nog niet Afrika. Nog 2 overnachtingen in de Madi a Thavha Mountain Lodge in het Soutpansberg-gebied in Zuid-Afrika.

Dag 21(27/11): Verblijf in Madi a Thava met naar keuze mogelijkheid tot wandelingen, bezoek aan het “Cultural Centre”, naar het Fundudzi-meer, rondrit in Venda-land ….

Dag 22 (28/11): Terug naar Johannesburg voor inleveren van de auto. Lufthansa-vlucht naar Frankfurt om 19u40.

Dag 23 (29/11): Aankomst in Frankfurt om 5u30 ’s morgens. Terugvlucht naar Zaventem om 7u25 en met aankomst om 8u25.

Met dank aan “Betty’s travel”.

Vooroordelen …

Wenn Sie ihre Vorurteilen verlieren wollen, muessen Sie reisen.
Marlene Dietrich

Op een receptie van een culturele vereniging vroeg hij mij, glas in de hand, waar we nu weer naar toe gingen. Naar Zimbabwe, dus. Blanke staar … gedurende een paar seconden. Dan zei hij: “Een kennis van mij reist regelmatig naar Afrika. … voor zijn werk.” Dat laatste stukje zin moest er bij om aan te geven dat het normaal gezien in niemands hoofd zou opkomen om daarheen te trekken. “Jaja, allemaal negers” (hij zegt uitdrukkelijk “negers”, niet zwarten) en hij kijkt mij diep ernstig aan … als om me bewust te maken van het immense gevaar dat we daar in Zimbabwe gaan lopen. “Maar toch …” (misschien nog een lichtpuntje?) ” … er zijn ook wel intelligente negers” (stel je voor: ongelooflijk! Intelligente negers!). Vooroordelen ….

David heeft een tiental dagen gelden zijn arm gebroken. Nu is het tijd voor plaatsen van nieuwe gips. Natuurlijk vraagt hij aan de orthopedist of dat nieuwe gipsspul er wel degelijk voor het vertek op 7 november definitief af mag. Onzeker! Maar waar gaan we precies heen? Zimbabwe. “Apenland” is de reactie van de dokter. “Apenland” is de reactie van de verpleegster. Vooroordelen …

En dan Ebola! “Ik zou nu zeker niet naar Afrika reizen”, aldus een collega, “dat is risico’s zoeken”. Vooroordelen … Zimbabwe ligt meer dan 5.000 km van de Ebola besmettingshaarden. Monrovia, Conakry en Freetown, hoofdsteden van respectievelijk Liberia, Guinee, en Sierra Leone – de drie meest door Ebola getroffen landen van westelijk Afrika – liggen minstens 100 tot 700 km dichter bij Brussel dan bij Harare, Zimbabwe. Per week zijn er in totaal vier rechtstreekse vluchten tussen Zaventem en die drie getroffen landen. Ten minste voorlopig nog: zolang ze niet opgeschort worden. Daarentegen is er geen enkele rechtstreekse vluchtverbinding tussen Harare en die drie westelijk Afrikaanse landen.

Taartdiagram toerisme Zimbabwe.

Vooroordelen … alvast het toerisme lijdt onder de Ebola-angst. Voor de eerste 6 maanden van 2014 ligt het cijfer van amper 867.000 toeristen naar Zimbabwe – veel landgenoten zullen we er wel niet ontmoeten – nog 1 procent hoger dan in dezelfde periode van 2013. Maar volgens ene Karikoga Kasele, CEO van de Zimbabwe Tourist Authority (ZTA) is zijn land in de laatse paar maanden 6 miljoen dollar mis gelopen door de valse geruchten over Ebola. In Harare zijn er tot nu toe 3 verdachte gevallen geweest waarvan uiteindelijk geen enkele Ebola bleek te zijn.

Dus de vooroordelen maar laten voor wat ze zijn … en de raad van Marlene Dietrich opvolgen.

Het Botswana-Beitbridge dilemma.

“Go to the banks of the great, grey-green, greasy Limpopo River, all set about with fever-trees, and find out.”

Uit “Just So Stories” van Rudyard Kipling, 1902

Inentingen (hepatitis A, tetanus): check!
Voorschrift voor anti-malaria pillen: check!
Nieuwe reispas aangevraagd: check!
Betaling van verblijfplaatsen: check!
Reisgidsen gelezen: check!

Dus alles OK? Nee … want twijfel over een deel van onze geplande route slaat toe! En dat door een zinnetje uit een email van Heather van de Bushtrackers (autoverhuur): “Beitbridge, as I am sure you have heard, is a terrible borderpost. Why not consider going through Botswana and to Plumtree?”

Zoals in een vorige blogpost uitgelegd (22 augustus: De reisroute … en de links), rijden we op 11 november van Mapungubwe in Zuid-Afrika naar Matobo in Zimbabwe, een rit van zo’n 365 km, een goeie 4 uur. Maar met daarbij de grensovergang van Beitbridge te overwinnen! Recente berichten op internetfora spreken van wachttijden van 4 tot 9 uur in de blakende zon, geruchten over afpersing, illegale wegversperringen, kortom: geknoei. Er zouden verschillende redenen zijn voor de recente verslechtering van de “service” aan deze grenspost. Daling van de toltarieven voor vrachtwagens en strengere controles aan de grenzen van Zuid-Afrika met Mozambique en Botswana door Ebola-paniek, zorgen blijkbaar voor een verdubbeling van het dagelijkse aantal voertuigen in Beitbridge (10.000+).

Het alternatief? Vanaf Mapungubwe via Pont Drift oversteken naar Botswana. Pont Drift lijkt een kleine, toerist-vriendelijke grensovergang te zijn. Pittoresk zelfs met, naast een smalle brug over de Limpopo, zelfs een kabelbaantje om 2 tot 3 voetgangers de rivier over te trekken. Van daar zou het dan langs “gravel roads” en kleine geasfalteerde wegen, door Botswana via Francistown naar de grens met Zimbabwe in Plumtree moeten gaan. Iets meer dan 500 km en – geschat – ruim meer dan 7 uur rijden tot onze eindbestemming in Big Cave Camp, Maotobo. En daar moeten we dan vermoedelijk nog een uur tot anderhalf uur bijtellen voor de grensformaliteiten in Plumtree zelf. Bovendien opent Pont Drift maar om 8 uur ’s morgens en … sluit Plumtree al om 6 uur ’s avonds! Een venster van 10 uur om een deel van Botswana te doorkruisen.

Moeilijke keuze … David is alvast voor de route door Botswana: “Kunnen we nog een land afvinken”. Misschien ter plaatse advies van de “locals” inwinnen? 
Dilemma … wordt vervolgd …