Categorie: Cyprus

Gisterennacht met de verrekijker naar de zuidelijke sterrenhemel getuurd. Nog iets wat je in Pomos – met minimale lichtvervuiling – kan doen. Boven het Troödos-gebergte is het steeds pikkedonker.

Crossing the Green Line.

Even voorbij Kato Pyrgos bots je al op de eerste grenspost, Grieks-Cypriotisch, een grenspost zoals we die binnen de E.U. niet meer kennen. Slagboom is neer. Paspoorten laten checken. “Car Insurance for the other side?” Nee, die hebben we niet maar kan je blijkbaar aan “die andere kant” kopen. Overigens is de grenspolitie hier heel vriendelijk. Doorrijden. Het niemandsland is hier zo’n 2 km breed. Op de bergtoppen zie je militaire observatieposten. Goede weg. Controle dan door de Turks-Cypriotische politie: amper Engels sprekend maar toch ook vriendelijk. Een aantal van hen speelt triktrak. We moeten de auto parkeren en paspoorten laten checken: we hebben inderdaad een tijdelijke auto-verzekering nodig. Kantoortje aan de overkant van de weg. Drie dagen verzekering is het minimum: 20 €. Dan terug naar de auto en … nee, nee, terug naar het eerste kantoor voor controle van verzekeringsdocument. Alles klopt en weg zijn we … Toch redelijk vlot gegaan! We zijn nu officieel in de Turkse Republiek van Noord-Cyprus.

Vouni.

Behalve een eerste minaret en moskee, verschilt de omgeving hier niet wezenlijk van de Grieks-Cypriotische kant. Zelfde landschap; vrouwen dragen geen hoofddoek en zien er uit zoals in de rest van Cyprus; mannen ook, ze lopen in korte broek rond zoals wij; zelfde soort auto’s; uiteraard alle verkeersborden in het Turks … alleen misschien wat armoediger huizen en nog wat minder verkeer. En links en rechts van de weg, veel “geen doorgang”-borden, want militair gebied. En we blijven links rijden.

Zo’n 250 meter boven de zeespiegel en 10 km voorbij de “Green Line”, liggen de ruïnes van “Vuni Sarayi”, het paleis van Vouni (Vounó is Grieks voor berg). Vermoedelijk gebouwd door de Perzen in de 5de eeuw voor Christus en opgegraven door Zweedse archeologen in de jaren twintig van de vorige eeuw, staat er niet zoveel meer recht. Wel tonen de vele halve- en hele meter hoge muurtjes waar de verschillende zalen, keukens, binnenkoertjes, voorraadkamers, latrines, enz. zich bevonden. Puur archeologisch zijn er mooiere en beter bewaarde sites op Cyprus maar Vouni heeft ongeziene troeven:

• GEEN toeristen, letterlijk: we lopen helemaal alleen rond op de site (wel 2,5 € per persoon inkom betalen aan de ene, solitaire “bewaker” van het geheel – gelukkig geen Turkse lira nodig);
• een 360° panorama met langs de ene kant berglandschap en langs de andere kant de zee met net voor de kust, het kleine rotseiland Petra tou Limniti.

We luisteren naar de stilte … de roep van een roofvogel … in de schaduw van een olijfboom … hemelse plek.

Solo in Soli.

Maar we moeten nog een bestemming afstrepen: 5 km verder zijn de mozaïeken van Soli te bewonderen. Weer zijn we de enige bezoekers. Hier is de toegangsprijs 2,5 € voor twee! De mozaïeken zelf waren een deel van de vloer van een 5de eeuwse Byzantijnse basilica. De ruïnes daarvan krijgen nu bescherming tegen zon, zee en wind door een soort hangar-constructie die er over is gebouwd. Iets hoger op de helling is het amfitheater, gerestaureerd tot op halve hoogte. Mooi uitzicht van hier uit over Lefke, de dichtstbijzijnde stad, en de baai van Güzelyurt. Maar we vatten de terugtocht aan, langs Vouni. Een wegwijzer naar Limniti doet ons van de weg afwijken. Van ver gezien lijkt dat een leuk strand met haventje. Helaas … ’t is opnieuw een militaire basis, dus snel rechtsomkeer maken.

Lunchen (meegebrachte en zelf gevulde pitta-broden) in Vouni, op de top van de berg, tussen de ruïnes en andermaal in de schaduw van een olijfboom. Echter niet zonder de bewaker met handen en voeten te hebben uitgelegd dat we hier een paar uur geleden al waren en geen tweede keer willen betalen. Hij wordt boos. Gelukkig herkent hij Betty, mij niet? En we betalen niet opnieuw.

Terug de “Green Line” over verloopt nog vlotter dan deze morgen. Langs beide kanten wordt er driftig triktrak gespeeld door de grenspolitie.

“Grapes by the Sea”.

In Kato Pyrgos moeten we nog de middeleeuwse uitkijktoren afvinken. Je kan er met de wagen naar toe. Alleen nog een twintigtal pas gelegde trappen op het eind. Mooi uitzicht, maar niet te vergelijken met Vouni. En van de toren blijft niet veel over: halfronde muur van 5 meter lang en 2 meter hoog. Maar van daarboven ontdekken we wel een strandbar op het lange, maar lege strand van Pyrgos. Laten we dus de dorstigen laven. De bar heet “Grapes by the Sea” en waarom wordt snel duidelijk. Op een overdekt terras (met druivelaars!), precies aan de strandlijn, met een koele bries, een even koele pint of vers geperst sinaasappelsap en … druiven als versnapering. Dat kunnen we een tijdje uithouden …

Vanavond in een dorpje verder dan Pomos – Pachyammos – naar de zonsondergang gaan kijken. Vanop het dorpsplein, achter de orthodoxe kerk, boven de zee. Krijgen er maar niet genoeg van.

Als dessert vanavond: Kattimepi met vijgencompote (Betty-inspiratie). Zie voetnoot in de blogpost van 25 augustus.

Zaterdag 26 augustus 2017.

Rustig, extreem rustig is deze streek. Weinig of geen toeristen (maar wel voorzien op veel), heel kalme wegen, geen lawaai behalve van krekels en vogels! Zelfs het zee-oppervlak is leeg: geen vissers, geen scheepvaart, geen bootjes. Behalve op een zaterdag zoals vandaag (26/08): vijf of zes plezierbootjes dobberen reeds om 7 uur ’s morgens op een spiegel van turkoois.

’t Wordt heet, tot 36° C; rustig aan dus. Een 4 x 4 ritje in een airco gekoelde auto is dan ideaal. Van Pomos, richting Polis en even voorbij Nea Dimmata, links de Troödos bergen in. Onverharde weg met veel putten, kuilen en rotsen, steeds op en af, doorheen het woud. Naar Livadi, een picknick plek, annex onooglijk kerkje. En zoals gewoonlijk, compleet verlaten. Een traditionele oven –  tegen de berghelling geplakt – is voorzien voor wie hier uitgebreid wil picknicken.

Terug langs Panagia Chrysateritissa naar Pomos voor een biertje bij Chrysta. D’er zitten triktrak spelers, zoals altijd. En de neuspeuteraar van gisteren zit nog steeds, of opnieuw, op dezelfde plek. Hij is vermoedelijk 200 kg zwaar – zo ziet hij er uit – maar … wel de baas van de zaak. Chrysta zelf komt Lou bijna uit mijn armen sleuren. Ze loopt demonstratief met de kleine het terras rond, café binnen, een pluchen knuffelhond gaan halen. En Lou, die laat het zich met een minzame glimlach welgevallen. Mijn Keo-biertje is wat groot uitgevallen – 63 cl. – maar af en toe moet je ook hier in Cyprus wat extra moeite doen. 

’s Avonds willen we de zonsondergang bewonderen van bovenop de helling, achter ons vakantiehuis. Dus, met de auto naar boven tot waar we reeds hebben gejogd. En nog wat hoger … tot we plots op een omheinde militaire radarpost botsen. Drie militairen waarvan één met mitrailleur in de aanslag stappen dreigend naar ons toe. Niet pluis: snel rechtsomkeer maken, de berg af en … “sundowner” op het kiezelstrand. Ook leuk!

’s Nachts krijgen we nog bezoek van een kleine, ongenode gast: een bidsprinkhaan.

Zondag 27 augustus 2017. 

In stilte, onderbroken door een Lou-voedingsstop, brengen we Evelien en Lou naar de luchthaven van Pafos. ’t Wordt vanaf nu een andere vakantie, met twee, zonder onze publiekstrekker en ongetwijfeld op een ander ritme.

Tussen Pafos en Polis ligt “The Baths of Adonis”. Benieuwd naar wat dat is, draaien we van de hoofdweg af en we volgen een wegwijzer die zegt “Road good for all vehicules”. In Cyprus weet je dan dat het een onverharde, moeilijke, eigenlijk 4×4 weg wordt. De asfaltbaan gaat inderdaad na een tijdje over in een sterk dalend grintpad. Spectaculair panorama over Pafos en de baai. Kalkrijke gelaagde rotsen met veel begroeiing. We bereiken een stoffige parking in een vallei. Vandaar een paar honderd meter te voet verder en … een wit soort polyester beeld – 5 meter groot – duikt plots op na een bocht in de weg. En even verder nog zo’n kitscherig beeld: deze keer een zittende Griekse krijger/god? En dan moeten we betalen om verder te kunnen: 9 € per persoon. 

Blijkt dat ene Pampos Theodorou, in Cyprus wereldberoemde schrijver en acteur, overigens niet te vinden op internet, deze plek heeft gebouwd. Een traditioneel Cypriotisch huis annex watermolen doet dienst als familiemuseumpje. De oude acteur is ter plaatse en legt uit dat we straks de baden van Adonis zullen zien: elke vrouw die in het water stapt, komt er jonger uit en elke man komt er “sterker” uit! 

De “baden” zijn eigenlijk een watervalletje tussen de rotsen, in twee niveaus, met een brede soort vijver aan de basis. Vanop een overhangende boomstronk duiken toeristen in het groenblonde water. Leuk, maar 9 € waard? Of een “Ripoff”? Druk is het er in elk geval. Bovendien zijn er nog verschillende standbeelden in kunststof te “bewonderen”: 

1) een Adonis – onvruchtbare vrouwen moeten zijn piemel aanraken om hun probleem op te lossen;
2) een Sater met een kolos van een erectie; ‘k heb er voor de foto zedig mijn pet op gehangen;
3) Aphrodite en Adonis in innige omhelzing; 
4) nog één of andere godin met een helm op;
5) een soort “manneken pis”;
6) en zo voort en zo meer, te veel om op te noemen.

Maar achter de watervalletjes begint het Adonis-trail, een smal wegje in een dicht begroeid woud waar je voortdurend kleine stroompjes moet oversteken. Schaduw gegarandeerd. Een aanrader voor de natuurliefhebbers EN de rustzoekers. Aan de watervalletjes zelf is het immers een geroep en geschreeuw van toeristen die in het water stoeien. Maar zelfs op dit trail is wat aan te merken: het verdwijnt in een grote waterpoel. We moeten terugkeren. En dat alles voor 9 €! Maar in elk geval zijn de weg hier naartoe en het landschap een absolute aanrader geweest.

Terug nu langs de spektakel 4×4 weg, tot aan Vatouthkia restaurant met panorama. Tijd voor lunch, een buffet op zijn Engels, met salade, een “roast” en dessert. Er zitten dan ook veel (oude) Engelsen op het schaduwrijke terras. Die spenderen hier vermoedelijk hun hele namiddag. Wij niet: een zwembad wacht op ons in Pomos!

En de onvermijdelijke P.S.: nee TUIfly is er na een week nog niet in geslaagd onze bagage tot in Pomos te krijgen!

Vroeg op (6u30) om vijgen te gaan plukken. Een vijgenboom op het perceel grond naast ons – met grote nieuwbouw maar leegstaand – draagt rijpe vruchten. Maar een buurvrouw is reeds pompoenen en vijgen aan ’t verzamelen op datzelfde perceel. Hmm, even wachten. Dan stapt de buurvrouw door een smalle doorgang in de scheidingshaag! “Hello” zeg ik, meer om mijn aanwezigheid aan te geven dan als begroeting. “Kaliméra”, lacht de vrouw vriendelijk terug. En ze opent een waterkraantje, met aangesloten tuinslang, aan ons huis! Dat voedt en activeert het bevloeiingssysteem van het naast ons gelegen stuk grond. Eigenaardig … zonder een verder woord gaat de buurvrouw weer verder plukken. Even later komt ze het kraantje dicht draaien EN me een vijftiental vers geplukte vijgen overhandigen. Wat was het woord weer? “Efcharistó, efcharistó, thank you.” Gastvrije mensen, die Cyprioten. 

Pomos Museum of Natural History. 

Pomos heeft een “Museum of Natural History”. Er is één grote tentoonstellingszaal. De toegangsprijs is 1 € voor volwassenen; kinderen, of ten minste babies, gratis. ’t Lijkt gesloten, alles donker binnenin, maar ergens gaat plots een deur open en een vrouw verwelkomt ons. Langs de kantoren mogen we het museum binnen. Een andere mevrouw overhandigt ons de ingangstickets. Dan snel de lichten aansteken. Er ligt een allegaartje van stenen, rotsen en fossielen, allemaal hier in de buurt gevonden. Maar de echte “toppers” zijn de vele opgezette dieren, ook allemaal te vinden in Cyprus … behalve dan een prehistorische gier en – heel eigenaardig – een grote kudu, Afrikaanse antilope. Een kleine kudde moeflons is moeten sneuvelen om hier opgezet te staan. Hier en daar mist een beest al eens een oor of is een poot gespalkt met kurk of ligt de kop van een slang gewoon voor het lijf. Opgezette vogels, schildpadden en andere reptielen vervolledigen de menagerie. Helaas, geen afdruk, kopie of zelfs maar foto van het “Idool van Pomos“.

 Deze morgen wandelden we vanaf Mariza Seaview naar het museum, anderhalve kilometer verder. Nu stappen we richting Pomos centrum, tot aan Chrysta’s coffee bar. Klassieke beeld: overdekt terras, twee triktrakspelers en twee toeschouwers, een krantenlezer, een andere Cyprioot die onverschillig in zijn neus zit te peuteren … Mijn kopje Cyprus koffie zou in België, en zeker in Nederland, als racistisch worden bestempeld.

Aussies.

Langs kerk, kerkhof en hoger op de helling om de grote weg te vermijden, keren we terug. “Kaliméra” aan een vriendelijke Cyprioot voor zijn huis. “Good morning, where are you from?” is het antwoord. ’t Blijkt een Aussie, een Australiër te zijn van Turks-Cypriotische oorsprong. Elk jaar komt hij een paar maanden overwinteren, tijdens onze zomermaanden, in zijn vakantiehuis in Cyprus. Zijn vader woonde voor de Turkse bezetting (1974) in het noorden maar heeft later een boerderijtje in het nu Grieks-Cypriotische deel gekocht. Daar staat nu het vakantiehuis van de zoon. En over het Turkse deel gesproken: je zou volgens de Aussie zonder problemen de groene lijn over mogen maar je zou kunnen verplicht worden een extra autoverzekering te betalen … Wait and see … Proberen we volgende week. Terug naar “huis” voor lunch: (gekregen) meloen met ham (wel gekocht) en als dessert : kattimepi, een flinterdunne pannenkoek van bloem, olie, een beetje water en suiker en gebakken op een gloeiend hete metalen plaat. ¹

Farmers and Handicraft Market.

Het oude centrum van Polis heeft wel wat. Een 700 jaar oude olijfboom, verkeersvrije straatjes, oude huizen en veel, heel veel restaurants waar ze – volgens het aantal gedekte tafels te zien – heel veel toeristen verwachten. Die er misschien niet zijn.

Wij komen in elk geval voor de maandelijkse Farmers and Handicraft Market in het sjieke polis Herb Garden hotel. Een boer blijkt hier echter in geen velden of wegen te bekennen. En ook wat Handicraft betreft valt het tegen: een zestal standjes van de Engelse gemeenschap op Cyprus. Een kraampje met fudge, eentje met brownie pie, donuts en allerlei soorten brood, een kraampje met gehaakt handwerk, wat schilderijtjes en nog wat snuisterijtjes allerhande … in elkaar geknutseld door gepensioneerde Engelsen. Maar het hotel en hun kruidentuin is leuk. Dus … aperitieven maar. Lou is bang van één van de kelners maar dan weer gecharmeerd van een andere … Tja.

P.S. Niet dat TUIfly zich zorgen maakt, maar onze ene koffer hebben we nog steeds niet terug. Volgende Brussel – Paphos vlucht is op zondag. Dan … misschien? Vooral fototoestel missen we. ’t Is behelpen met iPhone. 

1. 07/12/2025: Eigenlijk is het Kattimeri maar ik heb de Griekse letter “ρ” (Rho) verward met “p”. Kattimeri – in Cyprus ook wel pitta satzis genoemd – is een pannenkoek, licht gezoet met honing en kaneel. ↩︎

Donderdag, 24 augustus.

Genoeg Méditerranée-blauw gezien, we trekken voor een wandeling even het binnenland in. Dat is onmiddellijk bos (Pafos-woud) en bergen (Troödos). De Mouflon-Valley ligt zo’n 15 km, 25 minuutjes rijden van Pomos. Opgelet, de weg verandert op het eind in een steeds moeilijker berijdbaar grintpad. De naam zegt het: een smalle vallei, dennenbos (meestal Aleppo-den) en … geen moeflons te zien. Logisch want deze typisch Cypriotische berggeitensoort is tot bijna uitroeiing toe bejaagd geweest. Nu beschermd en met een actief kweekprogramma lijkt de soort gered, maar ze in het wild zien … hoogst onzeker. Wel spot Evelien op onze wandeling een zwarte zweepslang (Coluber Jugularis) van ongeveer een meter lang, veel voorkomend, niet giftig. Verder genieten we van de vergezichten op de open plekken, van de schaduw en de relatief lagere temperatuur in het woud. Is het hier koeler dan “beneden”? Of was gisteren een extra-hete dag? In elk geval, nu een “aangename” 30° C.

Nog maar pas terug in de auto zien we plots een hert of ree de weg over steken. Stoppen en kijken maar. Het beest loopt de helling op, blijft staan en kijkt ons aan, loopt dan weer verder, stopt nog eens en verdwijnt. Maar … er zijn geen herten of reeën op Cyprus. Het laatste exemplaar van het Mesopotamische hert is zowat 400 jaar geleden uitgemoord. Wat blijkt: een vrouwelijke moeflon lijkt heel sterk op een ree. We hebben een moeflon gespot, zij het dan wel niet een imposant mannetje met de grote gekrulde hoornen! Maar toch …

Lunchen bij Koulla: grote gegrilde broodjes met gegrilde kip of tonijn of ei, halloumi, groenten allerhande. Slechts 4 € per stuk. Veel Cyprioten,weinig toeristen op het terras. Er wordt triktrak gespeeld. Lou charmeert de “locals”.

’s Namiddags nog een kleine uitstap met de auto langs een compleet verlaten bergweg naar de Pomos-dam en de Panagia Chrysopateritissa kerk (wat een mondvol). Kerkje gesloten, even verlaten als de weg er naar toe. Pittoresk kerkhof: één of andere orthodoxe pastoor die hier begraven ligt, is zelfs 105 jaar oud geworden. Geen stress waarschijnlijk … Maar wij (nu) ook niet: nog wat wijn, chips en chocolade kopen in het supermarkt-krochtje van Pomos voor aperitief op ons eigenste terras met zeezicht.

P.S. Goed Tuifly nieuws i.v.m. vermiste bagage: de koffer is teruggevonden! Blijkbaar op de verkeerde vlucht terecht gekomen en is nu terug in Brussel.
Slecht nieuws: door de Swissport staking is het onzeker of de valies op de Brussel-Pafos avondvlucht van vandaag zal zitten. 

Om 20u30 gaat onze deurbel. YES, onze vermiste koffer!? Nee, een buurvrouw die een flyer over de boeren- en ambachtenmarkt van morgenavond in Polis komt afgeven. #!¥#!%€!$%#!!!

Hoe zwaarder de dag, hoe korter het verslag.

Woensdag 23 augustus.

De weg Pomos-Polis hebben we nu al verschillende keren gedaan, maar toch blijft hij pittoresk, vooral met een felle zon die de zee in vijftig tinten blauw kleurt. We passeren, op weg naar de “Baden van Aphrodite”, de verschillende stranden en strandjes waarvan sprake in de blogpost van 11 augustus. Meestal zijn ze gemengd zand- en kiezelstrand, soms met een leuke strandbar maar dikwijls toch slechts een smalle strook tussen de weg en de zee. 

Tot nu toe ontmoeten we zo goed als geen andere toeristen. Dat verandert drastisch in Latchi: grote hotels, souvenirshops, stranden met honderden parasols en ligstoelen en veel volk. Niet stoppen, doorrijden tot de “Baden van Aphrodite”. Alhoewel … veel zaaks is dat ook niet. Een half open grot met een bron en vijvertje en dat is het. Als Aphrodite daar in moest baden, och arme! Maar we zijn gekomen om te wandelen, ondanks de warmte (35 – 36° C). De Aphrodite-wandeling, 7 km en moeilijkheidsgraad “2” wat dat ook moge betekenen. En vooral niet te verwarren met de Adonis-wandeling, zelfde afstand maar moeilijkheidsgraad “3”.

De wandelingen beginnen in elk geval aan het botanisch tuintje bij de bron. Verwarrende en schaarse bewegwijzering leidt ons stevig naar omhoog: 2,5 km tot de toren van Aphrodite. Halfweg moet ik de draagzak met Lou aan Evelien geven: zweet parelt op mijn hoofd, hartslag in overdrive. En een eindje verder moet ook Betty passen: vuurrood aangelopen, zwetend en eveneens hart in kas voelen bonken.

Op een halve kilometer van de top geven we op en keren we terug: berggeit Evelien zou te lang op ons moeten wachten. Zitten we niet op de zwaardere Adonis-wandeling? Afdalen dus maar; de kruidige geur van het bos opsnuiven; genieten van het panorama over de Chrysochou-baai; de geiten bewonderen die wel vlotjes naar boven huppelen.

Terug “beneden” eten we ons lunchken op het Aphrodite-strand en betalen 2,5 € voor schaduw onder een strandparasol. Nog een Keo-biertje drinken in het “Baths of Aphrodite” restaurant op de klif boven het strand. Dan naar “huis” …

’s Avonds trekken we met glazen, versnaperingen en een litertje Cyprus-cider naar Pomos-strand. De zon zien zakken in de zee. We passeren het strand met strandbar, ronden opnieuw het kaapje naar het westen toe en … daar hebben we opnieuw het strand, de zee, de wereld voor ons alleen. Zuivere zonsondergang, geen wolkjes … een uur heeft het geduurd. Als we terugkeren langs de strandbar, stuikt net een dronken badgast van zijn barkruk. Ieder diertje zijn pleziertje!

P.S. Eentonig maar nog geen nieuws over bagage; geen enkel teken van leven van TUIfly.