Categorie: Sápmi

Toendra-drama.

Betty heeft een zesde zintuig voor noorderlicht. Op hetzelfde uur als gisteren – twee uur, vannacht – wordt ze wakker en Aurora Borealis begint. Twintig minuten duurt de show deze keer. In onze aquarium zitten we op de loge-plaatsen. Meer dan we ooit hadden durven hopen!

 

Snowmobiles

Een zes uur durende “Arctic Tundra snowmobile tour” staat vandaag op het programma: vroeg vertrekken (9 uur). Tsjaard is onze Nederlandse gids. Hij begint met de klassieke uitleg over de sneeuwscooters. Dan vertelt hij over een eigenaardig fenomeen wat we wel zouden kunnen ervaren op deze tocht. Er is nu zoveel sneeuw gevallen dat, op meertjes en beekjes het ijs naar beneden wordt gedrukt. Daardoor kraakt en scheurt het ijs en water borrelt naar boven. Dat blijft dan tussen sneeuw en ijs staan. In dat water zit ook weinig of geen zuurstof meer. Als de scooter daar doorheen moet, krijgt de motor niet genoeg “oxygen” en verliest ie sterk aan kracht. Op dus voor onze dagtocht … denken we … maar het lot …
 

Reindeer in Lannavaara

Rijden gaat vlot deze keer. Lange rechte stukken waarop we makkelijk 40 per uur halen. We zijn nummer drie in de karavaan deze keer. Vertragen nu want een troepje rendieren loopt op de piste. Tsjaard verjaagt ze vakkundig. Na zowat een uurtje – tussen haakjes: in hetzelfde onbeschrijflijk mooi landschap als gisteren, onder een stralende zon en blauw-roze hemel – stoppen we eventjes. Daar komt zowaar een tegenligger: een inwoner van Lannavaara op de sneeuwscooter. Hij stopt, waarschijnlijk blij om een praatje te kunnen slaan. En inderdaad: hij steekt een sigaretje op en vertelt honderduit. Tot … iemand vraagt hoeveel rendieren hij heeft. “Hmm … some.” is het aarzelende en ontwijkende antwoord. Bij inwoners van Sápmi staat deze vraag gelijk aan vragen hoe rijk je bent. We scooteren verder over bergjes, door bosjes, over meren … 
 
Nog niemand is omgekanteld. Tot nu toe want in een bocht is het zover: nummer twee kiepert om. Geen erg: ‘t zijn dezelfde Nederlanders die op onze vorige tocht een paar keer onderuit gingen. Ze hebben val-ervaring. Maar dan …
 

Snowmobile accident

Tsjaard is van de piste afgeweken. We rijden nu over een bevroren meer, of moeras, nog steeds als nummer drie van het konvooi. Plots zie ik nummer twee traag naar rechts kantelen en ineens – plof – verschijnt er een gat van vijf meter breed en minstens twee meter diep voor onze scooter. We stoppen met onze voorste ski’s half over de gapende kuil. Op de rand van de put de gekantelde scoorter nummer twee; in de kuil ligt het Nederlandse koppel op de rug. Ik klauter van onze sneeuwscooter en wil hulp bieden maar Tsjaard gebaart druk: blijven zitten! Iedereen moet op de scooter blijven. Te gevaarlijk aan de rand van het gat. Het duurt en duurt voor Tsjaard er in slaagt de twee ongelukkigen terug op niveau te hijsen. De mevrouw is tot haar middel doorweekt! En dat bij -27° C! Met onze voorste ski’s balancerend op de rand zie ik beneden een bruine water-sneeuw smurrie. Onmiddellijk terugkeren is nu de boodschap. Voorzichtig afstappen en naar achteren wandelen. Tsjaard zet onze motor in achteruit. Dan rijdt hij individueel met elke scooter in een grote boog om het gat heen zodat ze allemaal gedraaid zijn. De onfortuinlijke Nederlanders helpt hij zo goed en zo kwaad het kan met een soort warmhouddoekjes en aluminiumfolie. En nu zo snel mogelijk terug naar de lodge … Oef, we hebben zelf geluk gehad of … heeft de schapulier van de nonnetjes van Lannavaara ons beschermd?😇
 
Nu terug naar de lodge, zo snel mogelijk. De totaal verkleumde Nederlanders van scooter twee kieperen nog een keer om. En we zijn op zowat 25 km van Lannavaara. Nog een uurtje sneeuwscooteren. ‘t Is bijna 13:00 uur als we aankomen. Betty en ik helpen de verkleumde ongelukkigen uit hun schoenen – vol ijswater – en uit hun natte broeken. Ze warmen op in het restaurant, voor de kachel, in dekens gewikkeld en met warme chocolade melk. Wij laten ons adrenaline-niveau langzaam dalen en lunchen. Wat een avontuur!
 

On the Lannavaara ringroad

Tsjaard nodigt ons uit tot een tweede sneeuwscooter-tocht als vervanging omdat de dagtocht niet is doorgegaan. Hij vindt maar twee kandidaten meer. Zelf trekken we er op uit voor een wandeling langs de “ring van Lannavaara” bij een lange en andermaal prachtige zonsondergang. 
 
Vanavond nog een stoofpotje, van rendier uiteraard. Misschien nog Aurora Borealis? Morgen terug naar huis.
 
De ongerepte wildernis van Sápmi, het hoge noorden: een intense belevenis, een prachtig avontuur maar – andermaal – niet voor de “faint of hearth”! Een pluim ook voor Xplore The North en Aurora Mountain Lodge: excellente organisatie, prachtig verbljf in onze “aquarium-suite” en … lekker eten!
 
Aurora Mountain Lodge S3

Husky.

Alaskan HuskiesIedereen kent de Siberische husky: die zie je ook bij ons in het straatbeeld. Mooie dik grijze vacht met witte streep tussen de spookachtig lichtblauwe ogen. Gekweekt voor en geselecteerd op schoonheid, dikwijls met een koppig rot-karakter als bijproduct. Niet zo voor de Alaska husky: het zijn meestal erg lieve honden met extreem uithoudingsvermogen. De ideale sledehond! Explore the North heeft een vijftigtal honden in Aurora Mountain Lodge. Met een deel daarvan trekken we vandaag voor een ganse dag de ijskoude wildernis in.


Slechts drie koppels hebben hier op ingetekend. Samen met Katerina, onze gids die we nog kennen van onze hondenslede-initiatie op maandag en Audrey die achteraan zal sleeën met de bevoorrading, maakt dat vijf spannen, dertig honden. Het sneeuwt niet langer: ‘t wordt een heldere dag; de zon komt stralend boven de horizon piepen. Nog wat extra informatie en instructies van Katerina: NOOIT de slede lossen – ze kijkt me indringend aan als ze dat zegt; meelopen of -duwen bij de beklimmingen; met twee voeten remmen bij steile afdalingen – en weg zijn we.

Lannavaara Husky Trail

Met de stralende zon is het verstilde landschap van een onwereldse en onbeschrijfelijke schoonheid. Hier volgt dus geen beschrijving. Alleen mijmer ik dat wat de mens ook maakt van mooie dingen – de David van Michelangelo, het Colosseum, de Acropolis, Machu Pichu … – in de verste verte niet kan tippen aan de schoonheid van deze ongerepte wildernis.

Onze zes honden lijken wel de beste en sterkste van de hele groep. Ik moet ze voortdurend afremmen of ik “rijd” op het span voor mij. Voor ons uit verkiezen twee rendieren het husky-trail boven ploeteren in de diepsneeuw om afstand af te leggen. Dat verdubbelt de energie van de honden. Kilometerslang jagen ze als bezeten op de beesten. Uiteindelijk duiken de rendieren van het pad af het bos in. Mijn voorligger heeft duidelijk moeite om zijn span onder controle te houden. Ik zie ze voortdurend afremmen. Plots, in een flauwe bocht, hellen ze vervaarlijk naar rechts en … kantelen de sneeuw in. Gelukkig lost de musher de slee niet. Ons karavaantje staat stil. Hulp bieden is niet eenvoudig. Zodra je de eigen slee lost, stuiven de honden weg. Dus blijft iedereen staan. Katerina gooit haar anker uit en schiet te hulp. Geen erg, geen gewonden … alleen misschien een geschaafd ego? Katerina wisselt een paar honden van span. En we glijden verder, genietend van het fantastische landschap. 

Husky Trail Campfire

Lunch-time! We stoppen aan een plek waar een tiental stokjes, elk zowat een meter lang, uit de sneeuw steken. Even wat graven – in de bevoorradingsslede ligt ook een schop – en van onder de sneeuw verschijnen verkoolde houtblokken in een kuil. Audrey stapelt vakkundig het meegebrachte berkenhout. In een mum van tijd flakkert een hevig vuur op. Allen rond het vuur op rendiervellen. Driepikkel boven het vuur gezet en een grote kom soep opgewarmd. Smaakt heerlijk! Blijkt dat we ook ronde broodjes met kaas mee hebben. Alleen: die zijn ijskoud. En daarvoor dienen nu de meterslange stokjes. Broodje opgeprikt en warmen boven het vuur, tot de kaas net niet smelt. Audrey – een Belgische – blijkt bovendien één van de twee koks van de lodge te zijn, samen met haar vriend Louis. We overladen haar met lof want we hebben tot nu toe steeds heerlijk gedineerd … Een paar reisverhalen en halve levensverhalen gaan rond. En oh ja, elke hond krijgt ook een ferme brok vervroren vlees, wat ze in een oogwenk opslokken. Daarna bijten ze wat sneeuw.

Plassen … moeilijk met drie broeken aan en bij -12° C. Maar het moet. De honden doen het al lopend, maar wij … Tussen de dichtstbijzijnde boom en het huskytrail ligt de diepsneeuw. Dus helemaal naar het einde van ons konvooi wandelen en daar, met de rug naar het publiek, de nodige handingen verrichten. 

Tijd om op te krassen. Betty legt zich opnieuw in de slee, tussen twee rendiervellen, zeil dicht en skibril op. Katerina heeft nog een paar honden van span gewisseld. De zon gaat onder. Wolken zetten op. Kaamos: speciaal licht. Kijken, span mennen en genieten … Dan Petzl’s (koplichtjes) op en aan want ‘t wordt donker. 
Maar ‘t is niet ver meer. Iets voor 16:00 uur zijn we terug. Nog uitgebreid onze honden bedanken EN Katerina; dan opwarmen … Dit was een absolute TOP dag.

Lannavaara landscape

Zeven scooters, zeven …

Het heeft de hele nacht door gesneeuwd. Geluid van de sneeuwruimer maakt ons wakker. Iemand schraapt het pad naar onze glazen toendra-suite vrij. In de verte sjokt een rendier door de sneeuw.

Ploeteren.

Na het ontbijt verkennen we de omgeving van de lodge. Door de sneeuwval blijkt dat moeilijker dan gedacht. Eerst gaan we in noordelijke richting langs een goed gebaande weg, een deel van de “tobacco-trail”, de vroegere smokkelroute die liep van de Noorse havens naar Rusland. We staan hier op 372 km van de Russische grens, althans dat beweert een oude wegwijzer. De sneeuw is maar geruimd, dat wil zeggen aan kant geduwd, tot aan het afgelegen huis van Rolf, geoloog op rust en eigenaar van de lodge. Dus terugkeren en in oostelijke richting proberen. Het landschap, het licht en de natuur zijn speciaal – zie foto’s. Bij een brug over een rivier verbazen we er ons over dat er – zelfs bij deze temperaturen – nog hier en daar water stroomt. Het is overigens niet koud vandaag: amper -13° C. We belanden op het Husky-trail. Zwaar stappen: we zakken diep weg in de sneeuw. Opnieuw terug en nog een keer naar Lannavaara: andere kant van het dorpje bekijken en foto’s nemen. Al bij al hebben we toch 2 uur gestapt/geploeterd.

Lannavaaro TobaccotrailLannavaara Toendra




Snowed-in Car
Husky Trail Sign

  
Scooteren.

Iets voor tweeën staan we klaar voor een nieuwe sneeuwscooter-tocht. Deze keer onder leiding van de Nederlandse  Shiron (zoals Sharon maar met “i”). Sinds onze nachtelijke tocht van 2 dagen geleden zijn we geen beginners meer en de tocht is vooral over vlakke toendra en bevroren meren, rivieren en moerassen maarrrrr … de piste is vervaarlijk ondergesneeuwd- dikwijls moeilijk te zien – en amper gebaand. Met zeven scooters zijn we. Shiron “rijdt” – of “glijdt” – uiteraard op kop, Betty en ik samen als allerlaatsten van de “file indienne”. Nog geen 500 meter verder stopt ons karavaantje: scooter nummer drie ligt al op zijn zijkant naast de piste. De twee berijders liggen onder de scooter in de diepsneeuw. Maar ‘t lijkt erger dan het is: geen gewonden. Scooter en mensen nu met de hand uitgraven (doet Shiron); dan de machine met vereende krachten proberen recht op de piste te trekken. Sleurwerk! Weer 500 meter verder moeten we dwars de openbare weg over … die 2 meter hoger ligt dan de scooterpiste. Een voor een moeten we de straat over. Dat lukt … niet altijd goed: scooter twee duikt net na de weg in een put naast de piste. Dus, opnieuw uitgraven. Zo schieten we niet op. Maar ‘t geeft ons wel ruimschoots de tijd om van het landschap te genieten. En het vallen blijft niet duren, toch niet aan dat tempo. Hoewel: scooter twee kiepert nog twee maal om; scooter vier ook een keer en … zelfs Shiron schuift plots op haar zijkant. “Cool” blijven is de boodschap. Na een poosje is het weer tijd voor koekjes en heet bessensap. Dan terugkeren … ‘t is inmiddels donker. De halve maan werpt een spookachtige gloed over het landschap met zelfs een paar vage strepen noorderlicht. Maar alweer kiepert een sneeuwscooter om op een moeilijk stuk. Rustig aan doen. Helemaal achteraan heb je het voordeel dat de piste al wat meer gebaand is EN dat je de kuilen waar anderen zijn ingereden al kunt vermijden. 

Uiteindelijk komen onze zeven scooters, na zeven “ongelukken” maar zonder materiële schade terug bij de lodge. Eigen stoef stinkt, maar we hebben zelf uitstekend gereden … of … geluk gehad?

19:00 uur. Er wordt op de deur geklopt: Shiron en een collega. Ze hebben een ladder bij en ijskrabbertjes net zoals die waarmee je de auto-voorruit ijsvrij maakt. “Of het niet stoort als ze ons glazen dak sneeuwvrij maken?” Zeker niet! Wat een service van Explore the North!

Suovas.

Lang geleden, in Sápmi, toen de Sami nog volop nomadisch de rendieren volgden, aten ze dikwijls “Suovas”. Een diepgevroren homp licht gezouten rendiervlees hielden ze langs één kant bij het open vuur. Naarmate die ene zijde ontdooide sneden ze er dunne plakken af. Suovas is licht gezouten en gerookt rendiervlees. Vanavond eten we het met aardpeer, dragonsaus, gnocchi en peertjes. Hmmm.

01:58 uur, nacht van donderdag op vrijdag: ik voel een hand op mijn been. Betty maakt me wakker! Vanuit ons “aquarium” zien we … het noorderlicht! Niet lang, hooguit 10 minuten, maar wel intens en mooi. Als laat dessert kan dat tellen!

Vijftig tinten wit.

Vandaag woensdag valt er sneeuw, voor het eerst sinds we in Auroa Mountain Lodge zijn. En de temperatuur is gestegen tot -21° C, wat bijna “warm” aanvoelt! Overigens behoorde de lodge tot twee jaar geleden tot een Zweedse universiteit: geologie-studenten verbleven hier vooral ‘s zomers om stenen en mineralen te bestuderen.

Lutheraans.

Lannavaara Church Interior


In principe wordt vandaag een rustige dag. In de sneeuwbuien wandelen we naar Lannavaara. Eerste stop: het protestants kerkje. Je kan het gezellig noemen: een voorportaal met vestiaire, toiletten en een kantoortje – vermoedelijk van de dominee – vol met oude foto’s, psalmboeken en postkaarten. De eigenlijke gebedsruimte is Lutheraans sober en net: gebedsbanken, doopvont, orgeltje, kansel. Geen heiligenbeelden – uiteraard – en geen kitsch. 


Handlar’n Lannavaara


Onze volgende stop is de Handlar’n, de enige winkel die het dorp rijk is. Doet ook dienst als apotheek. Je kan er zelfs alcoholische drank bestellen, die dan na een paar dagen wordt geleverd vanuit de Zweedse alcohol-staatswinkels, de Sytembolaget. Even binnen gluren: niet echt modern maar lijkt toch nog een ruim assortiment te hebben.




Katholiek.

We stappen verder en nemen de eerste straat links, stijgend. Lannavaara is genoemd naar het kleine bergje wat we nu “beklimmen”; vaara betekent “berg” in het Zweeds. Overigens lijkt het dorp verlaten: niemand op straat, amper auto’s! Aan een groot, duidelijk verlaten gebouw loopt de weg dood, dat wil zeggen: de sneeuw is maar geruimd tot hier. Bij het huis daarnaast gaat de deur open en … een nonnetje verschijnt. Ze nodigt ons warempel uit om binnen te komen in “het klooster”. Eigenlijk is het een gewoon huis waarin ze een kamer als kapel hebben ingericht met daarnaast een sacristie. ‘t Zijn katholieke nonnen in een protestants dorp en land;  drie – ze komen ons alle drie begroeten – van een contemplatieve orde van moeder Theresa: lichtblauwe hooddoek en wit habijt. En de jonge zuster die ons ontvangt, vertelt en vraagt honderduit:
  • Hoe erg het is dat mensen zich afkeren van Jezus;
  • Of we zelf nog naar de kerk gaan;
  • Dat het verlaten gebouw de vroegere school is die ze tot een echt klooster willen ombouwen;
  • Dat ze voortdurend bidden, op vaste uren, vanaf 5 uur ‘s ochtends – ook voor ons zullen ze nu bidden;
  • Hoe ze elke zondag met de auto naar de 11-uren mis in Luleå trekken, 400 km verder, door noordelijk weer en wind – een activiteit van een volle dag;
  • Over het geluid van de stilte;
  • Dat ze met houtsnijwerk proberen wat fondsen te werven voor hun (ver-)bouwproject,
  • Over hun grootste wens: een vaste pastoor hebben in Lannavaara (wetend dat er hooguit vijf katholieke priesters zijn in Zweden, lijkt het mij dat een serieus mirakel hier aangewezen is).

Lannavaara Old Barn
Kleine bijdrage voor de rondleiding en we kunnen weer verder. Niet na elk een heilige Theresa schapuliertje te hebben gekregen. Nog even tot aan Mangigården stappen en weer terug. Dan is het tijd voor lunch in de lodge. Het sneeuwt nog altijd overvloedig: stuifsneeuw, poedersneeuw bovenop de maandenoude laag die er al ligt. Als het zo verder gaat kunnen we binnenkort vijftig tinten wit herkennen.




Museum.

Lannavaara Utbildningscentrum

Na de lunch bezoeken we het kleine Kristallen en Mineralen museum, 500 meter van de lodge. Honderden, duizenden (?) stenen uit de hele wereld zijn er te bezichtigen. In het souvenir winkeltje worden juwelen en snuisterijen van lokale kustenaars/ambachtslui verkocht, meestal met ingelegde stenen of mineralen. Maar de echte attractie is de verkoopster. Een spraakwaterval! Duidelijk nood aan een gesprek nu er een keer bezoekers zijn. Ze vertelt vurig over hoe mooi Sápmi is en hoe uitgesproken en extreem de seizoenen hier zijn; hoe mensen meer en langer slapen in de winter dan in de zomer; hoe ze niet begrijpen dat toeristen in zo’n winterweer rondlopen in het dorp: je blijft nu toch binnen?; hoe je in de lente op zalm kan vissen in de Lainio rivier, nu dichtgevroren; over … onophoudelijk. Maar ‘t wordt donker. Tijd om terug te keren voor een momentje “platte rust’”.

Sneeuwschoenen.

Na het avondmaal – rendier met bulgur! lekker – trekken we sneeuwschoenen aan. Het sneeuwt nog steeds.     Met Stefanie, onze gids van gisteren, en nog zes andere dapperen stappen we de poolnacht in. Ik loop als laatste: laat de anderen het pad in de diepsneeuw maar banen. Onze koplampjes verlichten de sneeuw en de sparren, dennen en berken. Sprookjesachtig effect. Verstoppen zich hier geen Sápmi-trollen? We wandelen over een moeras, uiteraard bevroren en een deel over de open vlakte tot bij … een Lavvu (Sápmi wigwam) van de lodge aan een bosrand. Hier houden we halt, gaan op rendiervellen liggen en kijken naar … de sneeuwvlokken die in het schijnsel van onze lampjes in ons gezicht dwarrelen. ‘t Is aangenamer in de Lavvu, vooral omdat Stefanie een houtvuurtje aan steekt en warme bessendrank rond deelt. Ze vertelt oude legendes over het noorderlicht. En er worden reisherinneringen opgehaald. Iedereen staart in het vuur … en mijmert. 
Bijna 23:00 uur is het als we terugkeren, deze keer grotendeels over een bredere weg.
Resultaat van vandaag: uiteindelijk niet zo’n rustige dag die Betty een ferme blaar heeft opgeleverd.
Maar wel leuk!

Van rendieren en sneeuwscooters.

Dinsdag 23 januari.


Deze nacht een paar keer wakker geworden onder een heldere sterrenhemel (glazen dak!) en flarden noorderlicht gezien. Maar niet zo mooi en spectaculair als twee dagen geleden. 
Misschien eentonig om opnieuw over de temperatuur te beginnen, maar deze ochtend is het nog kouder geworden: -31° C. Vandaag beginnen we met wat meer cultuur: “Reindeer & Sami culture tour” staat op het programma.

We vertrekken in groep om 10 uur onder leiding van gids Stefanie,  te voet, of … toch niet helemaal te voet. Iedereen krijgt een “kick-slede”, een soort kruising tussen rollator, slede en step (“trottinette’ voor de Vlamingen). Gaat net iets sneller dan stappen, vooral dan in de afdalingen. Maar dus ook een ietsje kouder dan stappen: ik voel de haartjes in mijn neus bevriezen, alsof er kleine stokjes in mijn neus zitten. Er zit ijs op Betty’s reservebril. Door de fysieke inspanning hebben we het deze keer wel warm. En/of door de drie in plaats van twee paar kousen en/of door de extra jas. Overigens hebben we nu ‘s morgens minstens 15 minuten nodig om ons volledig aan te kleden. 

Mangigården.

Lannavaara Church

We glijden/stappen langs het kerkje van Lannavaara naar Mangigården, waar we de Sami kultuur kunnen opsnuiven. Anita, Sami-afstammeling en moeder van een rendieren-eigenaar, leidt ons rond. Eerst buiten waar een vijftal rendieren op eten wachten: mos en een soort voeder-pellets. We komen er alles te weten over de rendieren-trek, het vroegere leven van de Sami en de impact van klimaatverandering op de rendieren. Doordat het nu meer en meer voorkomt dat er in de winter ook regen valt in plaats van sneeuw wordt de grond bedekt met ijs. Rendieren, die overigens grotendeels in het wild leven, kunnen dan niet meer bij het onderliggende mos geraken. Beren komen te vroeg uit hun winterslaap en verorberen maar wat graag een pas geboren rendierkalfje. 

Lannavaara Winter Sun

Overigens worden rendieren vooral belaagd door veelvraten maar ook door lynxen, wolven en de “Golden Eagle” (Anita noemt hem de King’s Eagle). En daarmee hebben we de Zweedse “big five” gehad. 
De zon schijnt volop, maar staat laag aan de hemel. Mooie-foto-opportuniteiten maar … een volle batterij laat ons toe om zo’n 20 to 30 plaatjes te schieten. Dan begeeft ze het door de intense kou. ‘t Lijkt wel terug naar de tijd van de analoge fotografie: maximaal 36 foto’s! Onderwerp dus weloverwogen goed kiezen.

Lannavaara ReindeerSápmi betekent: “land van de rendieren”. Zo’n 250.000 lopen er rond in totaal Sápmi. En ze kennen uiteraard geen grenzen tussen Noorwegen, Zweden, Finland of Rusland. We bekijken een Lavvu – teepee-achtige Sami-tent – van binnen. Om de koude handen en tenen op te warmen drinken we cheese-coffee bij een haardvuurtje binnen. Het stukje rubberachtige kaas in de koffie smaakt eerlijk gezegd naar … niets. 

Tijd om terug te glijden, zo’n 45 minuten tot de Lodge. Bij aankomst zijn Betty’s wimpers wit bevroren en zit er ijs in haar neus. Na een stevige lunch komt dat wel in orde.

Kaamos.
Deze namiddag – de zon gaat onder om 14 uur – kleurt de noordelijke horzion mysterieus roos-paars-blauwig. Kaamos! Of: het licht van de poolnacht. Dit verschijnsel doet zich alleen maar voor in het hoge noorden, boven de poolcirkel EN bij zeer lage temperaturen, min 25° C of lager. Zo zorgt het koude weer nog voor een extra bezienswaardigheid.

Kaamos
Sneeuwscooters.

‘t Is 20:30 uur als we met een groepje van een veertiental personen klaar staan voor de “Aurora Mountain snowmobile tour”. Uitleg over de sneeuwscooter: gevaarte van 350 kg; kan tot 100 km per uur maar 70 is het toegelaten maximum; ruim plaats voor twee; verwarmd stuur; gas geven en minderen met de duim van de rechterhand, noodknop die motor in- en uitschakelt. Veiligheidsconsignes: stuur ALTIJD met twee handen vast houden. NOOIT voet van de treeplank halen, ook en vooral niet als de sneeuwscooter kantelt: gevaar voor verplettering van been. Als de scooter is omgekanteld is de vraag: lig je er onder (meestal wel)? Kan je je been bewegen? Zo ja, op eigen kracht wegkruipen. Zo nee, hulp van anderen nodig. 
Zou onze begeleider een EHBO-opleiding hebben gevolgd? Ik vraag het niet: wat niet weet, niet deert.

Helm op, vizier neer en starten. Schokkend rijden we in konvooi weg, de donkere poolnacht in. Niet evident dat duim-gas-geven. Groot gevoel van snelheid maar als ik na ruime tijd op het stuurdisplay durf te kijken, blijkt dat we maar maximum 20 km per uur rijden. Het duurt lang voor ik relax genoeg ben om naar het landschap te kijken. Met Betty alles kits … we verleggen onze grenzen.

Afwisselend rijden (of beter “glijden”?) we door toendra (lage begroeiing met veel open stukken) en taïga (dicht bebost). Een bochtige weg leidt door het bos naar omhoog. Stoppen: de begeleider vraagt ons om nauwgezet op het pad te blijven want we gaan nu over een bevroren meer rijden. Hier en daar zijn er wakken aan de zijkanten van het sneeuwscooter-trail. Verder rijden en opnieuw stoppen: rendieren op de weg. Uiteraard verkiezen die ook het gebaande pad in plaats van de diepsneeuw. We houden halt op de top van een berg en bewonderen de sterrenhemel … zonder noorderlicht. In de verte zien we de enkele lichtjes van Lannavaara. Hier op de top van de berg is het opnieuw erg guur. Het vizier van mijn helm is aangevroren, dus maar verder rijden met half-open vizier. Naalden prikken in mijn gezicht. Opnieuw bevroren neushaartjes. Ik voel tranen en snot over mijn gezicht lopen, maar … stuur ALTIJD met twee handen vast houden!

Aan de rand van een bos stopt ons karavaantje sneeuwscooters. Er wordt een brede kuil gegraven in de sneeuw, meegebracht berkenhout in het midden, vuurtje aansteken en dan kan iedereen opwarmen, onder andere met gloeiend hete bessendrank. Speciale sfeer zo’n vuur in de sneeuw in de nacht in het hoge noorden.

De terugkeer gaat vlot: na een twingtigtal minuten staan we opnieuw aan de lodge. De hele uitstap heeft bijna drie uur geduurd! Nu nog een glaasje wijn als afsluiter en om de adrenaline weg te spoelen.